توافق تجاری آمریکا و اروپا؛ مصالحه موفق یا اجباری؟

این شوک تجاری با توجه به اینکه اتحادیه اروپا مدت‌هاست خود را به‌عنوان ابرقدرت صادراتی و قهرمان تجارت مبتنی بر قانون به نفع قدرت نرم خود و اقتصاد جهانی به تصویر کشیده، دلگرم‌کننده است و مطمئنا، تعرفه جدیدی که اکنون اعمال می‌شود، بسیار بهتر از تهدید تعرفه ۳۰ درصدی «متقابل» ترامپ است که چند روز به اعمال آن باقی مانده بود.
هر چند این توافق تجاری باید از رکود اقتصادی اروپا جلوگیری کند، اما احتمالا اقتصاد این منطقه را در رکود نگه خواهد داشت، زیرا بین دو سناریوی بانک مرکزی اروپا قرار می‌گیرد: بانک مرکزی اروپا، ماه گذشته، رشد اقتصادی ۰.۵ تا ۰.۹ درصدی در سال جاری را در مقایسه با برآورد کمی بیش از یک درصد در محیط بدون تنش تجاری پیش‌بینی کرد. اما این نقطه فرودی است که فقط چند ماه پیش در دوران قبل از ریاست‌جمهوری دوم ترامپ، زمانی که اتحادیه اروپا به همراه بسیاری از کشورهای جهان می‌توانستند روی تعرفه‌های آمریکا با میانگین حدود ۱.۵ درصد حساب کنند، به سختی قابل تصور بود.
حتی زمانی که بریتانیا در ماه مه با آمریکا روی تعرفه پایه ۱۰ درصد به توافق رسید، مقامات اتحادیه اروپا مصمم بودند که می‌توانند بهتر عمل کنند و با این باور که این بلوک بار اقتصادی لازم برای مقابله با ترامپ را دارد، برای یک پیمان تعرفه‌ای «صفر در برابر صفر» تلاش کردند.
طی چند هفته مذاکرات بی‌نتیجه با همتایان آمریکایی، اروپایی‌ها پذیرفتند که تعرفه ۱۰ درصدی، بهترین نرخی است که می‌توانند توافق کنند و چند هفته طول کشید تا همان نرخ پایه ۱۵ درصد که آمریکا هفته گذشته با ژاپن توافق کرد را بپذیرند.
یکی از دیپلمات‌های اتحادیه اروپا گفت: ما با بدشانسی مواجه شدیم. این توافق، بهترین گزینه ممکن در این شرایط است. ماه‌های اخیر به وضوح نشان داده که عدم قطعیت در تجارت جهانی چقدر برای شرکت‌های اروپایی مضر است.
این عدم تعادل یا آنچه مذاکره‌کنندگان تجاری آن را «عدم تقارن» می‌نامند، در توافق نهایی آشکار است. نه فقط انتظار می‌رود که اتحادیه اروپا اکنون هرگونه اقدام تلافی‌جویانه را لغو کند و با شرایط موجود پذیرای کالاهای آمریکایی باشد، بلکه متعهد به سرمایه‌گذاری ۶۰۰ میلیارد دلاری در آمریکا نیز شده است. چارچوب زمانی برای این امر، مانند سایر جزئیات توافق، هنوز مشخص نشده است.
با پیشرفت مذاکرات، مشخص شد که اتحادیه اروپا به این نتیجه رسیده است که با رویارویی تمام عیار، چیزهای بیشتری برای از دست دادن دارد. اقدامات تلافی‌جویانه‌ای که اتحادیه اروپا تهدید به انجام آنها کرده بود، در مجموع حدود ۹۳ میلیارد یورو بود که کمتر از نیمی از مازاد تجاری کالاهای آمریکایی حدود ۲۰۰ میلیارد یورو است.
درست است که تعداد فزاینده‌ای از پایتخت‌های اتحادیه اروپا نیز آماده بودند تا اقدامات ضد اجبار گسترده‌ای را پیش‌بینی کنند که به این بلوک اجازه می‌داد تجارت خدماتی را هدف قرار دهد که آمریکا سال گذشته در آن حدود ۷۵ میلیارد دلار مازاد داشت. اما حتی در آن زمان، اکثریت قاطعی برای هدف قرار دادن خدمات دیجیتال آمریکا که شهروندان اروپایی از آن بهره‌مند هستند و جایگزین‌های داخلی کمی برای آنها وجود دارد از نتفلیکس گرفته تا اوبر و خدمات ابری مایکروسافت وجود نداشت.
اکنون، باید منتظر ماند و دید که آیا این امر، رهبران اروپایی را به تسریع اصلاحات اقتصادی و تنوع‌بخشی به متحدان تجاری که مدت‌هاست از آنها تعریف و تمجید می‌کنند اما به دلیل اختلافات ملی عقب مانده‌اند، تشویق خواهد کرد یا خیر.
بر اساس گزارش رویترز، انجمن عمده‌فروشی و صادرات آلمان (BGA) با توصیف این توافق به عنوان مصالحه دردناک که برای بسیاری از اعضایش «تهدید وجودی» بود، گفت: زمان آن رسیده است که اروپا وابستگی خود را به بزرگترین شریک تجاری خود کاهش دهد. دیرک جاندورا، رئیس این گروه گفت: بیایید به ماه‌های گذشته به عنوان یک زنگ بیدارباش نگاه کنیم. اروپا اکنون باید خود را از نظر استراتژیک برای آینده آماده کند. ما به توافق‌های تجاری جدید با بزرگترین قدرت‌های صنعتی جهان نیاز داریم.