در توافق قاهره تخطی اتفاق افتاده است؟ | 4 پیام یک نشست مهم

همشهری آنلاین – گروه سیاسی: در شرایطی که در روزهای اخیر «توافق قاهره» یکی از موضوع‌های مورد توجه نمایندگان مجلس بود و بعضا انتقادهایی نیز دراین زمینه به گوش می‌رسید، سید عباس عراقچی در جمع اعضای کمیسیون امنیت‌ملی و سیاست‌خارجی مجلس حاضر شد تا به سئوال‌ها، ابهام‌ها و دغدغه‌های نمایندگان پاسخ دهد و ابعاد و زوایای مختلف توافق اخیر را تشریح کند. محتوای این نشست از طرح موضوع‌های مهمی ازسوی رئیس دستگاه دیپلماسی حکایت دارد که در ادامه به بررسی آنها می‌پردازیم.

۱

هماهنگی با «شعام»

• کمیته هسته‌ای شورای‌عالی امنیت ملی موافقت خود را برای مذاکره با آژانس اعلام کرده بود.
• در این توافق تاکید شده همه مراحل اجرایی برای همکاری با آژانس، باید با نظر موافق شورای‌عالی امنیت‌ملی باشد.
• این توافق، صرفا تعیین یک چارچوب جدید برای همکاری با آژانس است.
• دراین سند، حملات رژیم‌صهیونسیتی و آمریکا به تاسیسات هسته‌ای ایران، خلاف قانون و حقوق بین‌الملل ذکر شده‌است.
• در توافق تاکید شده‌است با توجه به شرایط جدید، همکاری ایران با آژانس براساس ترتیبات جدید خواهد بود.

۲

دغدغه رعایت قانون

• در این تفاهم‌نامه، قانون مجلس رعایت شده است.
• براساس قانون مجلس، در روند اجرای توافق، بدون موافقت «شعام»، هیچ همکاری با آژانس و بازرسان آن انجام نخواهد شد.
• اگرچه سند توافق با آژانس «محرمانه» است، اما در اختیار نمایندگان قرار می‌گیرد.

۳

ماجرای اسنپ بک

• درصورت هرگونه اقدام خصمانه علیه ایران و بازگشت تحریم‌ها و اجرای اسنپ‌بک، توافق اعتبار خود را از دست می‌دهد.
• انجام هر اقدام خصمانه‌ای، سبب می‌شود شرایط تعلیق به قوت خود باقی باشد.
• وزیر امورخارجه ایران حق فسخ و بی‌اثر کردن توافق را خواهد داشت.

پیام‌های یک نشست

ارزیابی مباحث مطرح درباره گزارش رئیس دستگاه دیپلماسی به اعضای کمیسیون امنیت ملی و سیاست‌خارجی مجلس حاوی چند گزاره کلیدی است؛ از جمله:

1. عدم مذاکره فردی: «عراقچی خودسرانه مذاکره نکرده‌است» از نکات مهمی بود که پس از نشست ازسوی نمایندگان مطرح شد. اکنون مشخص شده‌است که توافق قاهره براساس دستورالعمل شورای‌عالی امنیت‌ملی و با درنظر گرفتن قانون مجلس بوده و دراین زمینه «تخطی» اتفاق نیفتاده است.
2. وضعیت بازرسی‌ها: یکی دیگر از محورهای مهم، تبیین موضوع‌ها درباره وضعیت بازرسی‌های آژانس و برخی ادعاهای مطرح شده‌است. دراین زمینه چند گزاره راهبردی عنوان شده است؛ «ایران تعهدی برای بازرسی آزاد نداده است»، «مرجع تصمیم‌گیری درباره بازرسی‌ها شعام است» و همچنین اینکه «ایران حق انتخاب بازرسان را دارد».
3. هشدار به طرف مقابل: یکی از مهم‌ترین محورها، هشداری است که ازسوی ایران مطرح شده مبنی بر اینکه به آژانس تفهیم شده اقدام‌های خصمانه علیه ایران و فعال شدن «اسنپ بک»، توافق قاهره را باطل خواهد کرد.
4. دیپلماسی از موضع اقتدار: پیام مهم توافق قاهره، پیشبرد دیپلماسی از «موضع اقتدار» است که براساس هماهنگی‌های داخلی، چشم‌انداز مذاکراتی پیش رو را ترسیم می‌کند.