قالیباف: دولت باید باور داشته باشد که راه‌حل مسائل از طریق مردم است

به گزارش خبرنگار پارلمانی خبرگزاری تسنیم، محمدباقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی در نخستین کنفرانس بین‌المللی کارآفرینی اجتماعی، توسعه منطقه‌ای و عدالت اجتماعی طی سخنانی با تأکید بر لزوم بازنگری در رابطه میان دولت و مردم اظهار داشت: یک واقعیت تلخ وجود دارد که وجدان همه ما را می‌آزارد و آن این است که آرمان‌های واقعی که در باورها، اندیشه‌ها و ذهن ما وجود داشت و باید برای تحقق آن‌ها تلاش می‌کردیم، امروز با زندگی روزمره و ملموس مردم همخوانی ندارد، اگر این را نپذیریم و بخواهیم بهانه‌جویی کنیم، یعنی نمی‌خواهیم مسئله را به‌رسمیت بشناسیم و تا زمانی که مسئله را به‌رسمیت نشناسیم، بدون شک قدرت حل آن را هم نخواهیم داشت.

وی افزود: از این وضعیت رنج می‌بریم، اما باید دید چه باید کرد. به‌نظر من زمانی می‌توانیم از این مرحله عبور کنیم که مشارکت واقعی و معناداری میان نهاد دولت و مردم ایجاد شود. تأکید می‌کنم نهاد دولت، نه دولت به‌معنای مصداقی آن. کشور ما آن‌قدر سیاست‌زده است که وقتی می‌گوییم دولت، ذهن‌ها فوراً به دولت فعلی یا مجلس خاصی می‌رود، در حالی که مقصود من نهاد دولت است؛ نهادی که باید کنار مردم قرار گیرد و با آن‌ها همکاری معنادار و نهادی داشته باشد.

رئیس مجلس با اشاره به وضعیت موجود در ساختارهای اجرایی کشور گفت: ما امروز در یک دوگانه مضر گرفتار شده‌ایم؛ از یک طرف نهاد دولت است که صرفاً به‌دنبال مصرف منابع دولتی است و آن‌ها را با بدترین شیوه ممکن هزینه می‌کند، با فشل‌ترین ساختارها، از طرف دیگر فعالیت‌های خیریه سنتی را داریم که با وجود نیت پاک و تلاش ارزشمند خیّرین، فاقد پایداری و مقیاس‌پذیری هستند، بنابراین باید از این دو لبه قیچی عبور کنیم و همکاری نهادی و منسجم را جایگزین رویکردهای پراکنده و فردی کنیم.

قالیباف با یادآوری اینکه بیش از چهار دهه در میدان عمل حضور داشته است، تصریح کرد: در طول این سال‌ها هم در حوزه نظری و دانشگاهی و هم در میدان عمل، این دغدغه را از نزدیک لمس کرده‌ام، بسیاری از مشکلات امروز ما به‌دلیل فردی‌بودن اقدامات است، ما باید به همکاری نهادی برسیم؛ همکاری‌ای که بین دولت، نهادهای مردمی و بخش خصوصی برقرار شود.

وی با انتقاد از کلی‌گویی در مباحث مربوط به مردم‌محوری گفت: وقتی می‌گوییم مردم، باید مشخص کنیم کدام مردم و چگونه. من همیشه تأکید کرده‌ام بحث من مردمی‌سازی است. باید بدانیم چه سازوکاری برای مشارکت مردم لازم است، نه اینکه صرفاً از واژه مردم استفاده کنیم.

رئیس مجلس با اشاره به مباحث مرتبط با ساختار دولت در برنامه هفتم توسعه خاطرنشان کرد: در برنامه هفتم گفته‌ایم دولت باید کوچک شود، اما پیش از کوچک یا بزرگ بودن دولت، مهم‌تر این است که دولت خردمند و توانمند باشد. اگر دولت از عقل جمعی استفاده کند و عقلانیت را مبنای کار خود قرار دهد، آن‌گاه چه کوچک باشد چه بزرگ، کارآمد خواهد بود. ملاک اصلی، کارآمدی دولت است، نه اندازه آن.

قالیباف ادامه داد: در کشور ما متأسفانه عادت کرده‌ایم به‌دنبال حل مشکلات باشیم، نه حل مسائل. تا زمانی که مسئله را به‌رسمیت نشناسیم، هیچ مشکلی حل نخواهد شد، باید علم، هنر و خردمندی داشته باشیم تا مشکلات را تبدیل به مسئله کنیم و قدرت حل آن را پیدا کنیم.

وی تأکید کرد: دولت باید در عمق وجود خود به پیشرفت اعتقاد داشته باشد، نه در شعار. وقتی کشوری منابع خود را از بین می‌برد و ثروتش را هدر می‌دهد، نشان می‌دهد نه خردمندی دارد، نه توانایی و نه ایمان به پیشرفت.

رئیس مجلس درباره برنامه هفتم توسعه گفت: من از برنامه هفتم دفاع می‌کنم، نه به این معنا که بدون اشکال است؛ بلکه به این دلیل که رویکرد آن مسئله‌محور است. در این برنامه مسائل را به‌رسمیت شناخته‌ایم و تلاش می‌کنیم برای آن‌ها راه‌حل ارائه دهیم، البته هرجا منطق قوی‌تری بیاید، باید اشکال را پذیرفت و اصلاح کرد، مجلس هم همین نگاه را دارد.

قالیباف در ادامه سخنان خود با اشاره به جایگاه مردم در حل مسائل کشور افزود: نهاد دولت باید باور داشته باشد که راه‌حل مسائل از طریق مردم است، البته مردم را باید تعریف کرد و نقش آن‌ها را در قالب کارآفرینی اجتماعی دید، از این مرحله به بعد است که نقش کارآفرینی اجتماعی آغاز می‌شود؛ یعنی جایی که دولت سیاست‌گذار و تسهیل‌گر است، نه تصدی‌گر. دولت باید نقش هماهنگ‌کننده و تولی‌گری داشته باشد و از تصدی‌گری فاصله بگیرد.

وی با اشاره به اندیشه امام خمینی(ره) و رهنمودهای مقام معظم رهبری در حوزه مردم‌محوری گفت: در این سال‌ها مقام معظم رهبری در مراسم سالگرد امام راحل، همواره به سه اصل کلیدی اندیشه امام اشاره کرده‌اند؛ عقلانیت، عدالت و معنویت، این سه رکن باید در توازن کامل باشند، نمی‌توان یکی را گرفت و دیگری را رها کرد.

قالیباف در جمع‌بندی سخنان خود با تأکید بر ارتباط این سه اصل با کارآفرینی اجتماعی گفت: کارآفرینی اجتماعی صرفاً یک مدل اقتصادی نیست، بلکه یک نهضت فکری و عملی برای تحقق مفهوم پیشرفت در جامعه است. ما از توسعه اقتصادی، سیاسی و فرهنگی زیاد صحبت کرده‌ایم، اما کمتر درباره توسعه اجتماعی حرف زده‌ایم، در حالی که توسعه اجتماعی زیربنای سایر انواع توسعه است. باید باور کنیم که توسعه اجتماعی، پایه توسعه اقتصادی و فرهنگی است.

وی خاطرنشان کرد: در کارآفرینی اجتماعی، عقلانیت در شناخت مسئله، عدالت در توزیع فرصت‌ها و معنویت در نیت و هدف معنا پیدا می‌کند. مستضعف کسی است که ظرفیت و خلاقیت دارد اما فرصت بروز آن را ندارد، و کارآفرینی اجتماعی باید زمینه‌ساز شکوفایی چنین افرادی در مسیر عدالت و پیشرفت باشد.

رئیس مجلس تاکید کرد: قلب تپنده و هسته مرکزی کارآفرینی اجتماعی، مسئولیت اجتماعی است که باید در همه فعالیت‌های کارآفرینی اجتماعی جهت و حرکت را تنظیم کند.

وی با بیان اینکه وجه تمایز کارآفرینی اجتماعی در منفعت عام است، گفت: امروز مسئولیت اجتماعی را در کشور به بدترین شکل ممکن اجرا می‌کنیم.

قالیباف با بیان ایرادات خصوصی‌سازی بنگاه‌های بزرگ اقتصادی، گفت: بنگاه‌های بزرگ اقتصادی را به نوعی خصوصی‌سازی کرده و از زیر نهاد دولت خارج کردیم و به مردم هم ندادیم و وسط مانده‌اند؛ این اشکال در سهام عدالت و بنگاه‌های بزرگ اقتصادی وجود دارد.

وی افزود: می‌گویند با این کار بنگاه‌های بزرگ اقتصادی خلق ثروت می‌کنند، اما به صراحت می‌گویم که خلق ثروت نمی‌کنند مثلا در حوزه معادن، درآمد دولت از معادن به اندازه‌ای است که فقط مابه‌التفاوت قیمت سوخت گازوئیلی که از دولت می‌گیرند 5 برابر سودی است که به دولت می‌دهند، حالا این وسط تحت عنوان «مسئولیت اجتماعی» یک، 2 یا 5 همت پول توزیع و فقرا را بیشتر وابسته‌تر کرده و بیشتر سازمان‌های مردمی، خیریه‌ها و شهرداری‌ها را آلوده می‌کنند، حال اینکه ضدمسئولیت اجتماعی است. این وضعیت، اتفاق بدی است و به دنبال آن هر روز مشکلات بیشتر می‌شود.

قالیباف با بیان اینکه اصلاحات اقتصادی و حرکت اقتصادی بدون اصلاحات انرژی حرف بی‌ربطی است، گفت: با این وضعیت انرژی آیا می‌توان به راندمان درست برسیم؟ همه چیز آن غلط در غلط است. این حرفم بدان معنا نیست که می‌خواهیم قیمت انرژی را بالا ببریم که آن هم روش خود را دارد.

رئیس مجلس تاکید کرد: در این حوزه اولین راه بالابردن قیمت نیست، اولین راه این است که انرژی را مردمی‌سازی کنیم. این انفال عمومی و برای مردم است و باید عادلانه به مردم برسد؛ نمی‌شود که 46 درصد مردم از یک بخش از این انرژی صددرصد بهره‌مند شوند و 52 درصد مردم یک ریال از این انرژی برخوردار نشوند و فقط دود آن، این افراد را مریض کند. راه آن هم فقط افزایش قیمت نیست و چندین گام قبل از افزایش قیمت وجود دارد.

وی در ادامه گفت: باور ما این است که محصول نهایی در کارآفرینان اجتماعی، کالا و خدمات نیست، محصول نهایی این است که تغییر مثبت و ماندگار و باوری است که فرهنگ درست می‌شود اگر فرهنگ درست شد اصلاح مصرف انرژی هم درست می‌شود و این سرمایه بزرگ را از بین نمی‌بریم که تابستان کولر روشن و پنجره باز است و در زمستان هم شوفاژ روشن و افراد با زیرپوش در خانه هستند.

قالیباف بیان کرد: کارآفرینی چند شخصیتی و چند جانبه است که در آن شفقت، ذکاوت، جسارت، خلاقیت و کارامدی و حضور مردم و مردمی سازی و فرصت های برابر وجود دارد.

وی با بیان اینکه باید از تجارب خوب دنیا استفاده کرد، افزود: وقتی فرهنگ ایرانی، تمدن ایرانی و تمدن اسلامی را نگاه می‌کنیم، همیشه فرهنگ جوانمردی و مودت در همه ابعاد بوده که مردم به هم نوع کمک می‌کردند، اما امروز نیازمند بازآفرینی هستیم که در کارآفرینی اجتماعی با یک نگاه فناوری اجتماعی هم به آن نگاه کنیم.

رئیس مجلس با بیان اینکه خانواده نخستین و پایدارترین نهاد اجتماعی است، گفت: اگر حرف از مردم می‌زنیم، این کار را باید از خانواده آغاز کنیم؛ در نهاد خانواده اخلاق، اقتصاد و امید است، خانه جایی است که عشق، اعتماد و کار در آن موج می‌زند. اینجا آغاز هسته اصلی کارآفرینی اجتماعی است که نهاد خانواده را مبنای کار قرار می‌دهیم.

قالیباف ادامه داد: در دنیا نزدیک به 50 درصد بنگاه‌های موفق مربوط به بنگاه‌هایی است که از خانواده شکل گرفته و بعضا سابقه 300 ساله دارند. تحقیقات نشان می‌دهد این بنگاه‌ها در برابر ناپایداری و جنگ و حوادث ، 40 درصد پایداری بیشتری دارند.

وی گفت: اگر خانواده و نهاد خانواده قدرتمند شد، جامعه قدرتمند می‌شود. رهبر انقلاب می‌فرمایند که ما باید به دنبال «ایران قوی» باشیم؛ زمانی ایران و تک‌تک افراد قوی می‌شوند که نهاد خانواده قوی شود.

قالیباف بیان کرد: عدالت اجتماعی بدون نهاد خانواده تنها شعار است، اگر عدالت اجتماعی می‌خواهیم باید به خانواده توجه کنیم.

رئیس مجلس تاکید کرد: اگر می‌خواهیم یک کشور مستقل باشیم باید تولید کنیم و مولد باشیم. سؤال این است که باید چه تولید کنیم؟ باید قدرت برای تضمین امنیت‌مان تولید کنیم تا زیر بار زور، جنگ تحمیلی و صلح تحمیلی نرویم. مولفه دیگر تولید ثروت برای پشتیبانی استقلال و سوم معرفت است که سرچشمه پیشرفت و شناخت است. چهارمین مولفه تولید منزلت به عنوان معیار عدالت است، لذا برای اینکه مولد باشیم باید قدرت، ثروت، معرفت و منزلت تولید کنیم.

وی با اشاره به قانون مدیریت داده‌ها و اطلاعات ملی گفت: مردمی‌سازی بدون شفافیت، شعار است؛ امروز در دنیایی هستیم که هر کاری می‌خواهیم انجام دهیم، باید بر پایه داده‌ها و شفافیت پیش رویم. عدالت زمانی قابل‌اندازه‌گیری است که داده‌ها به دارایی عمومی تبدیل شود.

قالیباف با اشاره به چهار عنصر مدیریت و حکمرانی ، هوشمندشازی، شفاف‌سازی ، مردمی‌سازی و کارآمدی گفت: مطمئن باشید پیشرفتی که با مردم آغاز شود، برای مردم هم ادامه پیدا خواهد کرد.

انتهای پیام/