نسخه تازه کالابرگ الکترونیکی در راه است | نجات سفره مردم از تورم؟

به گزارش همشهری آنلاین، رئیس مجلس شورای اسلامی اعلام کرد طرح کالابرگ از آبان‌ماه براساس حکم قانونی خود اجرا می‌شود؛ به این معنا که اعتبار ۱۱قلم کالای اساسی با قیمت ثابت تا پایان سال در اختیار خانوارها قرار می‌گیرد.

پیش‌تر، کالابرگ به‌صورت پرداخت مبلغ ثابت نقدی اجرا می‌شد؛ اما این شیوه به‌دلیل افزایش مستمر قیمت مواد غذایی، قدرت خرید خانوار را کاهش می‌داد و با حکم قانون نیز همخوانی نداشت. طبق طرح مصوب مجلس، دولت موظف است اعتبار کالابرگ را متناسب با افزایش قیمت کالاهای اساسی در طول سال تعدیل کند تا اثر تورم بر قدرت خرید خانوارها خنثی شود.

در طرح فعلی به ۷ دهک با جمعیت حدود ۶۰ میلیون نفر کالابرگ پرداخت می‌شود اما پیگیری خبرنگار همشهری نشان می‌دهد گستره شمول طرح جدید کالابرگ به‌علت ابهامات درآمدی آن، هنوز در دولت نهایی نشده و فعلا پرداخت به ۳ دهک کم‌درآمد قطعی است.

شیوه ضدتورمی کالابرگ

براساس قانون، دولت باید ۱۱قلم کالای اساسی را در قالب طرح کالابرگ الکترونیکی با حجم مشخص و قیمت میانگین ابتدای هر سال در اختیار خانوارها قرار دهد و این قیمت‌ها تا پایان سال ثابت بمانند.

سبد فعلی کالابرگ شامل برنج، گوشت منجمد گوساله، حبوبات، شیر کم‌چرب، پنیر، ماست دبه ۲.۵ کیلویی، مرغ، تخم‌مرغ، روغن مایع، ماکارونی و قندوشکر است. هفت دهک درآمدی (حدود ۶۰میلیون نفر) می‌توانند این کالاها را با قیمت ثابت از طریق کالابرگ الکترونیکی خریداری کنند.

به‌تازگی اقلامی چون گوشت بوقلمون، بلدرچین، ماهی و میگو نیز به این سبد اضافه شده است. به‌نظر می‌رسد این اقلام به‌عنوان گزینه‌های جدید در گروه «گوشت قرمز و سفید» لحاظ شوند و به خانوارها حق انتخاب بیشتری بدهند.

در شیوه جدید، اگر قیمت هرکدام از اقلام در طول سال افزایش یابد، دولت موظف است اعتبار کالابرگ را معادل همان افزایش قیمت بالا ببرد. به این ترتیب، قیمت خرید برای خانوارهای مشمول تا پایان سال ثابت می‌ماند و فشار تورم از دوش دهک‌های پایین‌تر برداشته می‌شود.

ثبات قیمت کالاهای اساسی

طرح جدید در شرایطی اجرایی می‌شود که در ماه‌های گذشته با وجود رشد قابل‌توجه قیمت مواد غذایی، میزان یارانه تشویقی و مبنای قیمت کالاهای اساسی تغییر نکرده بود. در نتیجه، مشمولان طرح کالابرگ فقط از یارانه بیشتری نسبت به دیگران برخوردار بودند، اما امکان تأمین کامل نیازهای خود را نداشتند.

در طرح تازه، تمرکز بر حفظ قدرت خرید خانوار است. وزیر جهادکشاورزی در این‌باره گفته است:

«پیشنهاد کرده‌ایم که قیمت کالاهای اساسی مانند گوشت، مرغ، برنج و روغن در قالب کالابرگ ثابت بماند و نوسانات بازار بر آن تأثیری نگذارد. این پیشنهاد در حال بررسی و نهایی‌سازی است.»

احمد میدری، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی نیز تأکید کرده است که در مدل جدید، قیمت کالاها برای مردم ثابت می‌ماند و درصورت افزایش قیمت در بازار، مابه‌التفاوت آن به مشمولان پرداخت خواهد شد. او توضیح داده است: «دو روش برای اجرای کالابرگ وجود دارد؛ یکی روش فعلی که براساس پرداخت اعتبار ثابت اجرا می‌شود و دیگری روش جدید که در آن مابه‌التفاوت افزایش قیمت‌ها به‌صورت خودکار به اعتبار خانوار اضافه خواهد شد.»

طرح جدید منتظر اقدام دولت

گرچه رئیس مجلس از اجرای قریب‌الوقوع طرح کالابرگ طبق حکم قانونی خبر داده؛ اما هنوز مشخص نیست که دولت چه تصمیمی خواهد گرفت؛ آیا مانند سال‌جاری قرار است این طرح تقریبا ۲ ماه یک‌بار انجام شود یا طبق ذهنیتی که برای طرح کالابرگ وجود دارد، هرماه این طرح اجرا خواهد شد؟

با اجرای نسخه ضدتورمی کالابرگ از آبان ‌ماه، دولت موظف است همزمان با رشد قیمت‌ها، اعتبار خانوارها را افزایش دهد تا قیمت خرید کالاهای اساسی برای مردم تا پایان سال تغییر نکند. این طرح درصورت اجرای کامل، می‌تواند گامی مؤثر در حفظ قدرت خرید دهک‌های پایین و مهار آثار تورمی بر سبد غذایی خانوارها باشد؛ اما برای قضاوت نهایی، باید مواضع دولت نیز روشن شود.