کارخانه نسخه روسی پهپاد شاهد ۱۳۶ در آلابوگا؛ یک شهرک نظامیشده
مجموعه آلابوگا، واقع در تقریباً ۱۰ کیلومتری شهر یلابوگا و ۲۱۰ کیلومتری کازان، از زمان تهاجم تمامعیار به اوکراین در سال ۲۰۲۲ به قطب اصلی تولید پهپاد در روسیه تبدیل شده است. عملیات گسترده این تأسیسات شامل خطوط مونتاژ بدنههای کامپوزیتی، بخشهای تولید موتور و کارگاههای ریختهگری برای قطعات فلزی است.رسانههای روسی این منطقه را یک ناحیه صنعتی بسیار پیشرفته با زیرساختهای کاملاً مستقل توصیف کردهاند که شامل مسکن برای کارگران، یک مرکز درمانی و حتی یک بازداشتگاه برای متخلفان از قوانین داخلی میشود.
ظرفیت تولید سرسامآور: آیا پدافند اوکراین تاب میآورد؟
بر اساس گزارشها، روسیه اکنون روزانه تقریباً ۱۷۰ پهپاد از نوع شاهد تولید میکند و قصد دارد تا پایان سال ۲۰۲۵ این میزان را به ۱۹۰ فروند در روز افزایش دهد. این جهش تولید به مسکو امکان میدهد تا حملات پهپادی گستردهای را ترتیب دهد که به هشدار تحلیلگران اوکراینی و غربی، میتواند سیستمهای پدافند هوایی کییف را فلج کند.سرلشکر کریستین فرویدینگ از ارتش آلمان (بوندسور) در مصاحبهای با «ناخگفراگت» (Nachgefragt) اظهار داشت: «روسیه در حال آماده شدن برای پرتاب همزمان دو هزار پهپاد علیه اوکراین است.» فرویدینگ اشاره کرد که پدافند هوایی فعلی اوکراین—از جمله سامانههای پاتریوت اهدایی آمریکا—برای مقابله با چنین حجم عظیمی از پهپادهای جدید روسیه بهینه نشده است.
پهپاد ژران-۲ (Geran-2): مشخصات فنی نسخه روسی شاهد ۱۳۶
کارخانه آلابوگا در سال ۲۰۲۳ عملیاتی شد و به طور خاص برای تولید انبوه پهپاد ژران-۲ ساخته شده است. روسیه از زمان دستیابی به پهپادهای شاهد-۱۳۶ از ایران، آنها را با نام تجاری جدید در زرادخانه حملات دوربرد خود ادغام کرده است. این پهپادها برای دنبال کردن مسیرهای ثابت و حمله به اهداف از پیش تعیینشده، برنامهریزی میشوند.
مشخصات فنی ژران-۲ عبارتند از:
- طول: ۳.۵ متر
- طول بالها: ۲.۵ متر
- وزن: تقریباً ۲۰۰ کیلوگرم
- کلاهک جنگی: تا ۵۰ کیلوگرم
- موتور: بنزینی دو زمانه با قدرت ۵۰ اسب بخار
- برد: تا ۱,۸۰۰ کیلومتر
- سرعت کروز: ۱۸۰ تا ۲۰۰ کیلومتر بر ساعت (در هنگام شیرجه تا ۳۰۰ کیلومتر بر ساعت)
- حداکثر ارتفاع پروازی: ۴,۰۰۰ متر
- مداومت پروازی: ۱۰ تا ۱۲ ساعت
این پهپاد از سیستمهای ناوبری ماهوارهای CRPA و اینرسی استفاده میکند که مقاومت نسبی در برابر جنگ الکترونیک به آن میبخشد. با این حال، به دلیل موتور بدون صداخفهکن، صدای بسیار بلندی دارد — که طبق گزارشها با صدای یک موتور گازی مقایسه میشود — و این موضوع اغلب موقعیت آن را در حین پرواز آشکار میکند.
پیام راهبردی مسکو از نمایش کارخانه آلابوگا
تصاویر دیگر منتشر شده توسط رسانههای دولتی روسیه، این پهپادها را در حال پرتاب از روی خودروهایی از جمله وانتهای دوج رم (Dodge Ram) ساخت آمریکا نشان میدهد.نمایش علنی این کارخانه توسط روسیه، لحظه مهمی در استراتژی پیامرسانی این کشور است و همزمان مقیاس تولید پهپاد و ادغام سیستمهای آموزشی و کارگری در مجموعه نظامی-صنعتی خود را به نمایش میگذارد. پیش از این، اوکراین از سرنگونی سیهزارمین پهپاد شاهد با شماره سریال «Ы۳۰۰۰۰» خبر داده بود که به کارخانه آلابوگا در تاتارستان مرتبط است. این نقطه عطف، مقیاس تولید پهپاد در روسیه را برجسته کرد، به طوری که طبق گزارشها تنها در نیمه اول سال ۲۰۲۵، تا ۱۸ هزار فروند در این کارخانه ساخته شده است.
یک تهدید استراتژیک جدید: آیا توازن جنگ تغییر میکند؟
مقامات اطلاعاتی اوکراین به رسانه «ابرونکا» (Oboronka) گفتهاند که روسیه تنها بین اول تا پانزدهم ژوئیه، نزدیک به چهار هزار پهپاد را در حملات به اوکراین به کار گرفته است. این عملیاتها تهدید فزاینده ناشی از وسایل نقلیه هوایی بدون سرنشین ارزانقیمت و تولید انبوه را در درگیریهای مدرن برجسته میکند.ظرفیت در حال تحول تولید پهپاد در روسیه میتواند توازن را در میدان نبرد به نفع مسکو تغییر دهد، مگر آنکه اقدامات متقابل تقویت شوند.
تأسیسات آلابوگا به دلیل استفاده از نیروی کار مهاجر و رژیم امنیتی سختگیرانهاش مورد توجه سازمانهای اطلاعاتی قرار گرفته است. برخی گزارشها حاکی از آن است که این سایت به عنوان یک منطقه نیمهنظامی عمل میکند که برای محافظت از پروژههای دفاعی حیاتی در برابر هرگونه اختلال طراحی شده است.در حالی که نیروهای اوکراینی به تلاشهای خود برای رهگیری پهپادها و موشکها ادامه میدهند، کشورهای ناتو برای تأمین سامانههای پدافند هوایی و تجهیزات جنگ الکترونیک بیشتر برای کییف در حال رقابت با زمان هستند. با این حال، مقامات اوکراینی هشدار میدهند که با افزایش تولید پهپادهای روسیه، این کشور با خطر یک کارزار بمباران هوایی پایدار روبرو است.