پایگاه خبری ایده روز آنلاین
شاید این مطالب برایتان مفید باشد
ترکیب دو عامل کاهش ذخایر نفت خام و بنزین در ایالات متحده از یک سو و نشانه‌های تقویت تقاضا از سوی دیگر، پایه‌های محکمی برای افزایش قیمت نفت فراهم کردند.
بازار نفت جهانی روز پنج‌شنبه شاهد حرکات مثبت قیمتی بود که عمدتاً متأثر از دو عامل کلیدی شکل گرفت: نخست، انتشار گزارش کاهش قابل توجه ذخایر نفتی ایالات متحده که نشان‌دهنده تقویت تقاضا و محدودیت‌های عرضه بود، و دوم، خوش‌بینی فزاینده نسبت به پیشرفت در مذاکرات تجاری بین ایالات متحده و شرکای اصلی تجاری آن. این تحولات در شرایطی رخ داد که بازار نفت از هفته‌های گذشته تحت تأثیر نگرانی‌های مربوط به رشد اقتصادی جهانی و تنش‌های ژئوپلیتیکی قرار داشت. در این تحلیل عمیق، به بررسی دقیق‌تر هر یک از این عوامل و تأثیر متقابل آنها بر قیمت‌های نفت می‌پردازیم.
افزایش قیمت نفت در معاملات آسیایی: تحلیل روند روزانه
قیمت نفت خام برنت در معاملات روز پنج‌شنبه با ۶۴ سنت افزایش به ۶۹.۱۵ دلار در هر بشکه رسید، در حالی که نفت خام سبک آمریکایی (WTI) نیز ۶۸ سنت رشد داشت و به ۶۵.۹۳ دلار در هر بشکه صعود کرد. این افزایش قیمت که حدود ۱ درصد را شامل می‌شد، در پی چهار روز نوسانات محدود و عمدتاً نزولی رخ داد و نشان‌دهنده تغییر در احساسات بازار بود. تحلیلگران این رشد قیمتی را عمدتاً به دو عامل نسبت می‌دهند: کاهش چشمگیرتر از حد انتظار ذخایر نفتی ایالات متحده و امیدواری به حل و فصل اختلافات تجاری بین قدرت‌های اقتصادی بزرگ. نکته جالب توجه این است که این افزایش قیمت در شرایطی اتفاق افتاد که شاخص دلار آمریکا نیز تقویت شده بود، که معمولاً رابطه معکوسی با قیمت نفت دارد.
تأثیر توافق تجاری آمریکا و ژاپن بر تعادل بازار انرژی
توافق تجاری اخیر بین ایالات متحده و ژاپن که در روزهای پایانی هفته جاری به نتیجه رسید، یکی از محرک‌های اصلی بهبود احساسات بازار بود. بر اساس این توافق، تعرفه‌های واردات خودروهای ژاپنی به آمریکا از سطح پیشنهادی اولیه ۲۵ درصد به ۱۵ درصد کاهش یافت. در مقابل، ژاپن متعهد شد سرمایه‌گذاری ۵۵۰ میلیارد دلاری در اقتصاد آمریکا انجام دهد و بازارهای خود را بیشتر به روی محصولات کشاورزی و انرژی آمریکا بگشاید. این توافق که در چارچوب استراتژی تجاری دولت ترامپ برای کاهش کسری تجاری آمریکا انجام شده است، از چند جهت بر بازار نفت تأثیر گذاشت: نخست، با کاهش نگرانی‌ها درباره جنگ تجاری تمام‌عیار، چشم‌انداز رشد اقتصادی جهانی را بهبود بخشید که به نوبه خود تقاضا برای نفت را تقویت می‌کند. دوم، گشایش بازار ژاپن به روی محصولات انرژی آمریکا می‌تواند به افزایش صادرات نفت و گاز آمریکا بینجامد.
پیشرفت مذاکرات تجاری آمریکا و اتحادیه اروپا: تحلیلی بر جزئیات
در حالی که بازارها هنوز در حال هضم تأثیرات توافق آمریکا و ژاپن بودند، اخبار جدیدی از پیشرفت مذاکرات بین واشنگتن و بروکسل منتشر شد. بر اساس گزارش دو دیپلمات ارشد اروپایی، طرفین به توافقی نزدیک می‌شوند که شامل اعمال تعرفه پایه ۱۵ درصدی بر کالاهای اتحادیه اروپا خواهد بود، اما از اجرای تعرفه‌های تنبیهی ۳۰ درصدی که قرار بود از اول آگوست اعمال شود، جلوگیری می‌کند. این پیشرفت که پس از ماه‌ها مذاکره پرتنش حاصل شده است، از چند جهت حائز اهمیت است: اولاً، اتحادیه اروپا بزرگ‌ترین شریک تجاری آمریکا محسوب می‌شود و هرگونه تنش تجاری بین این دو قطب می‌توانست تأثیر مخربی بر رشد اقتصادی جهانی داشته باشد. ثانیاً، صنایع انرژی هر دو طرف از این توافق منتفع خواهند شد، چرا که هم تعرفه‌های مربوط به تجهیزات انرژی کاهش می‌یابد و هم ثبات بیشتری در بازارهای جهانی ایجاد می‌شود.
کاهش شدید ذخایر نفت خام ایالات متحده: تحلیل داده‌های EIA
اداره اطلاعات انرژی ایالات متحده (EIA) در گزارش هفتگی خود اعلام کرد که ذخایر نفت خام تجاری این کشور در هفته منتهی به ۱۹ ژوئیه با کاهشی چشمگیر به میزان ۳.۱۷ میلیون بشکه مواجه شده است. این رقم تقریباً دو برابر پیش‌بینی‌های تحلیلگران بود که انتظار کاهش ۱.۶ میلیون بشکه‌ای را داشتند. این کاهش محسوس که سومین هفته متوالی کاهش ذخایر محسوب می‌شود، چند پیامد مهم دارد: نخست، نشان‌دهنده تقویت فعالیت پالایشگاه‌ها در فصل اوج تقاضای سوخت (فصل رانندگی) است. دوم، حاکی از تداوم قدرت صادرات نفت آمریکا علیرغم نوسانات قیمتی جهانی است. سوم، با توجه به اینکه ذخایر تجاری اکنون حدود ۹ درصد کمتر از میانگین فصلی پنج ساله است، احتمالاً فشار صعودی بر قیمت‌ها در هفته‌های آینده ادامه خواهد یافت.
افت ذخایر بنزین و نشانه‌های تقاضای قوی مصرف‌کنندگان
همزمان با کاهش ذخایر نفت خام، داده‌های EIA نشان داد که ذخایر بنزین نیز با کاهش ۱.۷ میلیون بشکه‌ای مواجه شده است، در حالی که پیش‌بینی‌ها حاکی از کاهش ۹۰۰ هزار بشکه‌ای بود. این کاهش محسوس در ذخایر بنزین که در فصل تابستان رخ داده است، چندین نکته مهم را نشان می‌دهد: اولاً، حاکی از تقویت تقاضای مصرف‌کنندگان در فصل اوج مسافرت‌های جاده‌ای است که با بهبود شرایط اقتصادی و کاهش نگرانی‌ها از بیکاری همراه شده است. ثانیاً، نشان‌دهنده کارایی بالای پالایشگاه‌ها در تبدیل نفت خام به محصولات نفتی است. ثالثاً، با توجه به اینکه قیمت بنزین در بسیاری از ایالت‌های آمریکا نسبت به ماه گذشته کاهش یافته است، می‌توان انتظار داشت که این روند تقاضای قوی در هفته‌های آینده نیز ادامه یابد.
افزایش ذخایر تقطیر: تحلیل فصلی و پیامدهای آن
در مقابل کاهش ذخایر نفت خام و بنزین، گزارش EIA نشان داد که ذخایر محصولات تقطیر شده (شامل گازوئیل و نفت کوره) با افزایش ۲.۹ میلیون بشکه‌ای مواجه شده است. این در حالی است که این ذخایر همچنان نزدیک به پایین‌ترین سطح فصلی خود از سال ۱۹۹۶ قرار دارند. تحلیلگران ANZ در تفسیر این داده‌ها اشاره کرده‌اند که این افزایش عمدتاً носیت فصلی دارد و مربوط به برنامه‌ریزی صنایع برای فصل پاییز و زمستان است. از سوی دیگر، برخی تحلیلگران معتقدند این افزایش ممکن است نشانه‌ای از کاهش نسبی تقاضای صنعتی در برخی بخش‌ها باشد که نیاز به رصد دقیق‌تر در هفته‌های آینده دارد.
تنش‌های ژئوپلیتیک: تأثیر ادامه‌دار بر بازار نفت
در حالی که عوامل اقتصادی و تجاری بر قیمت‌های نفت تأثیر می‌گذاشتند، تنش‌های ژئوپلیتیکی نیز کماکان به عنوان عاملی کلیدی در معادلات بازار انرژی نقش ایفا می‌کرد. مذاکرات صلح بین روسیه و اوکراین که روز چهارشنبه در استانبول برگزار شد، اگرچه به تبادل بیشتر زندانیان منجر شد، اما در مورد مسائل کلیدی مانند شرایط آتش‌بس و دیدار رهبران دو کشور به پیشرفت محسوسی نرسید. این بن‌بست دیپلماتیک به معنای تداوم جنگ و در نتیجه تداوم اختلالات احتمالی در عرضه انرژی است. از سوی دیگر، تحریم‌های غرب علیه روسیه کماکان پابرجاست و حتی اتحادیه اروپا در بسته تحریمی جدید خود سقف قیمت نفت روسیه را کاهش داده است. این تنش‌ها همیشه قابلیت ایجاد شوک‌های قیمتی در بازار نفت را دارند.
محدودیت‌های صادراتی روسیه در دریای سیاه: پیامدهای عملی
دو منبع آگاه در صنعت نفت روز چهارشنبه گزارش دادند که به دنبال اعمال مقررات جدید، تانکرهای نفت خارجی به طور موقت از بارگیری در بنادر اصلی دریای سیاه روسیه منع شده‌اند. این محدودیت که ظاهراً برای اعمال کنترل‌های بیشتر بر صادرات انرژی وضع شده است، تأثیر مستقیمی بر صادرات نفت قزاقستان نیز داشته است، چرا که این کشور از زیرساخت‌های روسیه برای صادرات نفت خود استفاده می‌کند. برآوردها حاکی از آن است که این محدودیت‌ها می‌تواند روزانه حدود ۲ میلیون بشکه از صادرات منطقه را تحت تأثیر قرار دهد. چنین اختلالی در عرضه اگر تداوم یابد، می‌تواند در هفته‌های آینده فشار صعودی قابل توجهی بر قیمت‌های جهانی نفت وارد کند.
تحریم‌های جدید اتحادیه اروپا: تحلیل بسته هجدهم
اتحادیه اروپا روز جمعه هجدهمین بسته تحریمی خود علیه روسیه را تصویب کرد که شامل کاهش بیشتر سقف قیمت نفت روسیه بود. این تصمیم که با هدف محدود کردن درآمدهای انرژی روسیه اتخاذ شده است، از چند جهت حائز اهمیت است: نخست، نشان‌دهنده عزم اروپا برای ادامه فشار حداکثری بر اقتصاد روسیه است. دوم، احتمالاً باعث خواهد شد روسیه به دنبال راهکارهای جدیدی برای دور زدن تحریم‌ها باشد که می‌تواند به ایجاد بازارهای موازی و سیستم‌های پرداخت جدید بینجامد. سوم، ممکن است باعث تشدید همکاری روسیه با کشورهایی مانند چین و هند شود که تاکنون تحریم‌های غرب را نادیده گرفته‌اند. تمام این سناریوها می‌توانند تأثیرات عمیقی بر ساختار بازار جهانی نفت داشته باشند.
بررسی تحریم نفت روسیه توسط آمریکا: سناریوهای محتمل
وزیر انرژی ایالات متحده روز سه‌شنبه اعلام کرد که دولت این کشور تحریم‌های بیشتری علیه صادرات نفت روسیه را بررسی می‌کند. این اظهارات که در چارچوب تلاش‌های غرب برای محدود کردن درآمدهای جنگی روسیه مطرح شده است، چند پیامد احتمالی دارد: در سناریوی خوش‌بینانه، ممکن است به مذاکرات صلح شتاب ببخشد. در سناریوی محتمل‌تر، می‌تواند به کاهش بیشتر صادرات نفت روسیه و در نتیجه کاهش عرضه جهانی بینجامد. در بدبینانه‌ترین حالت، ممکن است باعث واکنش تلافی‌جویانه روسیه در سایر مناطق ژئوپلیتیکی شود. بازارهای نفت معمولاً به چنین اخباری با افزایش قیمت‌ها واکنش نشان می‌دهند، چرا که هرگونه کاهش در صادرات روسیه به معنای تنگتر شدن بازار جهانی است.
دیدار مقامات آمریکایی و چینی: پیامدهای احتمالی بر بازار انرژی
اسکات بسنت، وزیر خزانه‌داری ایالات متحده، اعلام کرد که هفته آینده با مقامات چینی در استکهلم دیدار خواهد کرد تا درباره تمدید آتش‌بس تجاری مذاکره کند. این دیدار که در شرایطی برگزار می‌شود که تنش‌های فناوری بین دو کشور افزایش یافته است، می‌تواند تأثیرات مهمی بر بازار نفت داشته باشد: در صورت موفقیت‌آمیز بودن مذاکرات، می‌تواند به بهبود چشم‌انداز رشد اقتصادی جهانی و در نتیجه تقویت تقاضا برای نفت بینجامد. در صورت شکست مذاکرات، ممکن است شاهد جنگ تجاری جدیدی باشیم که تقاضای انرژی را تحت تأثیر قرار دهد. همچنین، نتیجه این مذاکرات می‌تواند بر روابط انرژی چین و روسیه نیز تأثیر بگذارد.
پیش‌بینی قیمت نفت در محدوده ۶۰ تا ۷۰ دلار: تحلیل کارشناسی
هیرویوکی کیکوکاوا، استراتژیست ارشد نیسان سکیوریتیز، در تحلیل خود پیش‌بینی کرد که قیمت نفت خام آمریکا (WTI) احتمالاً در محدوده ۶۰ تا ۷۰ دلار در نوسان خواهد بود. به گفته وی، “خریدهای اخیر با خوش‌بینی به پیشرفت در مذاکرات تعرفه‌ای انجام شده است، اما عدم قطعیت در مورد مذاکرات تجاری آمریکا و چین و همچنین مذاکرات صلح اوکراین، سقف قیمت‌ها را محدود می‌کند.” این تحلیل چند نکته کلیدی را روشن می‌سازد: نخست، بازار نفت در حال حاضر بین عوامل مثبت (مانند کاهش ذخایر و پیشرفت‌های تجاری) و عوامل منفی (مانند نگرانی‌های رشد اقتصادی و تنش‌های ژئوپلیتیک) در نوسان است. دوم، محدوده قیمتی ذکر شده نشان‌دهنده ثبات نسبی بازار در کوتاه‌مدت است. سوم، شکست هر یک از این سطوح کلیدی می‌تواند نشانه‌ای از تغییر روند باشد.
ضرب‌الاجل تعرفه‌های ترامپ: ریسک قریب‌الوقوع برای بازارها
بازارهای جهانی با نگرانی به ضرب‌الاجل اول آگوست برای اعمال تعرفه‌های جدید تجاری توسط دولت ترامپ نگاه می‌کنند. این ضرب‌الاجل که در چهار جلسه معاملاتی گذشته سایه سنگینی بر بازارها انداخته بود، می‌تواند تأثیرات مهمی بر قیمت نفت داشته باشد: در صورت اعمال تعرفه‌ها، ممکن است شاهد کاهش رشد اقتصادی و در نتیجه کاهش تقاضا برای نفت باشیم. در صورت تمدید مهلت یا حصول توافق، ممکن است روند صعودی قیمت‌ها تقویت شود. نکته جالب توجه این است که در روزهای اخیر، به نظر می‌رسد احتمال سناریوی دوم در حال افزایش است، چرا که دولت آمریکا به دنبال نمایش پیروزی‌های تجاری پیش از انتخابات است.
تقویت قیمت نفت: ترکیب کاهش عرضه و تقاضای قوی
ترکیب دو عامل کاهش ذخایر نفت خام و بنزین در ایالات متحده از یک سو و نشانه‌های تقویت تقاضا از سوی دیگر، پایه‌های محکمی برای افزایش قیمت‌های نفت در روزهای اخیر فراهم کرده است. تحلیلگران ANZ در این باره اشاره کرده‌اند که “کاهش ذخایر بنزین نشان می‌دهد تقاضا در تابستان نیمکره شمالی نسبتاً قوی بوده است.” این ارزیابی چند پیامد مهم دارد: نخست، حاکی از آن است که اقتصاد مصرف‌کننده اصلی نفت (آمریکا) هنوز از انعطاف‌پذیری قابل توجهی برخوردار است. دوم، نشان می‌دهد که پیش‌بینی‌های قبلی درباره کاهش شدید تقاضا به دلیل تورم ممکن است اغراق‌آمیز بوده باشد. سوم، احتمالاً پالایشگاه‌ها را تشویق می‌کند تا تولید خود را در هفته‌های آینده افزایش دهند.
چشم‌انداز آتی بازار نفت: سناریوهای محتمل
با توجه به تمامی عوامل مطرح شده، چشم‌انداز بازار نفت در هفته‌های آینده به چند سناریوی محتمل وابسته است: در سناریوی خوش‌بینانه، در صورت تداوم کاهش ذخایر، پیشرفت در مذاکرات تجاری و کاهش تنش‌های ژئوپلیتیکی، ممکن است شاهد شکست مقاومت ۷۰ دلاری در WTI باشیم. در سناریوی محافظه‌کارانه، در صورت تثبیت وضعیت فعلی، نفت احتمالاً در محدوده ۶۰ تا ۷۰ دلار نوسان خواهد کرد. در سناریوی بدبینانه، در صورت تشدید جنگ تجاری یا تشدید تنش‌ها در خاورمیانه، ممکن است شاهد افت قیمت‌ها به زیر ۶۰ دلار باشیم. نظارت دقیق بر گزارش‌های ذخایر، تحولات تجاری و رویدادهای ژئوپلیتیکی برای پیش‌بینی دقیق‌تر روند آتی ضروری است.
تحلیل جامع بازار نفت در هفته جاری نشان می‌دهد که قیمت‌ها تحت تأثیر ترکیبی از عوامل بنیادی (مانند کاهش ذخایر و تقاضای قوی) و عوامل روانی (مانند پیشرفت در مذاکرات تجاری) افزایش یافته‌اند. با این حال، تهدیدات جدی مانند تنش‌های ژئوپلیتیکی و عدم قطعیت‌های تجاری کماکان پابرجا هستند. در کوتاه‌مدت، به نظر می‌رسد قیمت‌ها در محدوده نسبتاً باریکی نوسان خواهند کرد، مگر آنکه یکی از این عوامل غلبه کند. برای سرمایه‌گذاران و فعالان بازار، توجه همزمان به داده‌های اقتصادی، تحولات سیاسی و رویدادهای ژئوپلیتیکی ضروری است. در بلندمدت، ساختار بازار نفت به شدت تحت تأثیر تحولات فناوری انرژی، تغییرات آب‌وهوایی و تحولات ژئوپلیتیکی جهانی خواهد بود که نیازمند تحلیل‌های عمیق‌تر و جامع‌تری است.
