نخستین مطالبه مردم در جنگ دوازده روزه «تداوم ارتباط» بود / روابط‌عمومی دیگر حاشیه نیست، مرکز معنا و اعتماد است

به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین و به نقل از مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، دکتر هادی خانیکی، استاد برجسته و پیشکسوت حوزه ارتباطات، در آیین اختتامیه نخستین جشنواره روابط‌عمومی‌های وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، با اشاره به نقش حیاتی ارتباطات در شرایط امروز کشور، تأکید کرد که روابط‌عمومی‌ها باید از کارکردهای سنتی فاصله بگیرند و به نهادهای گفت‌وگومحور، اعتمادساز و تسهیل‌گر تبدیل شوند.

خانیکی سخنان خود را با یاد مرحوم معتمدنژاد، پدر علوم ارتباطات ایران، آغاز کرد و گفت: معتمدنژاد نخستین مرکز «ارتباطات و توسعه» را با پشتیبانی وزارت پست، تلگراف و تلفن تأسیس کرد؛ نهادی که بعدها نقش مهمی در شکل‌گیری جریان نوین مطالعات ارتباطات در ایران ایفا کرد.

خانیکی با اشاره طنزآمیز به سختی‌های مسوولیت در این وزارتخانه در دوره‌های مختلف، عنوان کرد که تاریخچه وزارت پست و تلگراف و تلفن نشان می‌دهد مدیریت این حوزه همواره با دشواری‌های سنگین همراه بوده است.

نخستین مطالبه مردم در جنگ دوازده روزه «تداوم ارتباط» بود

خانیکی با بیان اینکه سخنرانی خود را بر محور «روابط‌عمومی آینده‌نگر در عصر ناترازی ارتباطی» تنظیم کرده، توضیح داد: حوزه ارتباطات امروز با یک وضعیت متناقض روبه‌روست، از یک سو در قلب تحولات فناورانه قرار دارد و نخستین نهادی است که از نوآوری‌ها متأثر می‌شود؛ و از سوی دیگر مستقیماً در متن خواسته‌ها، نیازها و حتی نارضایتی‌های مردم قرار گرفته است.

او با اشاره به نتایج رصدهای اجتماعی در دوره جنگ دوازده روزه، عنوان کرد: نخستین مطالبه مردم در این ایام «تداوم ارتباط» بود و پس از جنگ نیز در کنار نیازهای اولیه‌ای مثل آب و نان، «قطع اینترنت» از اصلی‌ترین دغدغه‌های مردم به شمار رفته است. خانیکی تصریح کرد: این وضعیت نشان می‌دهد که ارتباطات و خدمات دیجیتال به سطح نیازهای پایه زندگی رسیده‌اند و هرگونه اختلال، مستقیماً بر کیفیت زندگی و احساس امنیت روانی و اجتماعی مردم تأثیر می‌گذارد.

طرح هفت راهبرد برای روابط‌عمومی آینده‌نگر

خانیکی سپس هفت راهبرد اصلی برای آینده روابط‌عمومی‌ها در حوزه ICT را تشریح کرد و به بازسازی اعتماد از مسیر صداقت، شفافیت و روایت‌مندی به عنوان نخستین راهبرد اشاره کرد و گفت: مسئله امروز «کمبود پیام» نیست، بلکه «کمبود باور» است و روابط‌عمومی‌ها باید به‌جای تکثیر پیام، به ترمیم سرمایه اعتماد بپردازند. خانیکی مشکل اصلی را اختلال در ارتباط میان نهادهای سیاست‌گذار، نخبگان و مردم دانست.

وی، تبدیل روابط‌عمومی به نهاد گفتگویی و نه پروپاگاندایی، را دومین راهبرد این حوزه عنوان کرد و گفت: روابط‌عمومی آینده‌نگر باید از اقناع یک‌سویه عبور کند و به سمت ایجاد فضاهای شنیدن حرکت کند؛ فضاهایی که مردم احساس کنند دیده و شنیده می‌شوند؛ اشتراک‌گذاری صادقانه مسئله‌ها با مردم شرط شکل‌گیری وفاق اجتماعی است.

این استاد پیشکسوت دانشگاه، پذیرش این حقیقت که ارتباطات و فناوری اطلاعات «خدمت حیاتی» است نه امتیاز قابل قطع، را یکی دیگر از راهبردهای روابط عمومی دانست و گفت: اینترنت و ارتباطات امروز به شریان‌های حیاتی زندگی روزمره تبدیل شده‌اند و فیلترینگ، اختلال یا هر تصمیم بدون گفت‌وگو، مستقیماً به معیشت، آموزش، درمان و اعتماد عمومی آسیب می‌زند.

وی، حکمرانی داده با رویکرد مشارکت‌جو و مردمی را چهارمین راهبرد این حوزه عنوان و تصریح کرد: اعتماد زمانی ساخته می‌شود که مردم بدانند تصمیم‌ها براساس درک مسائل و نیازهای آن‌ها گرفته می‌شود و انتشار گزارش‌های قابل‌فهم، شفافیت داده و افزایش پاسخگویی، شکاف میان نهادهای ارتباطی و جامعه را کاهش می‌دهد.

خانیکی، یکی دیگر از این راهبردها را آینده‌پژوهی دائمی برای مواجهه با موج‌های جدید فناوری، دانست و با اشاره به تحولات شتابان فناوری مانند هوش مصنوعی مولد، اینترنت اشیا و اقتصاد پلتفرمی، گفت: روابط‌عمومی‌ها باید به‌طور مستمر آینده‌پژوهی کنند، اتاق‌های آینده بسازند و برای تاب‌آوری در برابر تغییرات آماده شوند.

وی، از ایجاد جبهه واحد اعتماد با هم‌افزایی میان نهادها و شبکه‌ها، به عنوان یکی دیگر از این راهبردها یاد کرد و یکی از چالش‌های اصلی را «گسست داده‌ها و پیام‌ها» دانست و افزود: وفاق زمانی شکل می‌گیرد که نهادهای مرتبط بتوانند با زبان و ارزش‌های مشترک یک شبکه ارتباطی منسجم تشکیل دهند.

این استاد دانشگاه، مسئولیت اجتماعی فعال از آماده‌باش تا اقدام را هفتمین راهبردی دانست که باید در روابط عمومی وزارت ارتباطات در نظر گرفته شود، و ادامه داد: روابط‌عمومی‌های حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات باید در بحران‌ها پیشگام اطلاع‌رسانی و اطمینان‌بخشی باشند؛ زیرا حساسیت جامعه نسبت به ارتباطات افزایش یافته و نقش این حوزه در ایجاد امنیت دیجیتال حیاتی است. روابط‌عمومی دیگر حاشیه نیست، مرکز معنا و اعتماد است.

خانیکی تصریح کرد: دیگر نمی‌توان با ذهنیت گذشته به آینده نگریست. روابط‌عمومی‌ها دیگر بلندگوی سازمان‌ها نیستند؛ بلکه در مرکز معنا، اعتماد و تاب‌آوری اجتماعی قرار دارند.

او تأکید کرد: اگر شکاف‌های ارتباطی ترمیم شود و روایت‌های صادقانه و فضاهای گفت‌وگویی تقویت شود، وفاق و همدلی از سطح شعار به واقعیت اجتماعی تبدیل خواهد شد؛ واقعیتی که کشور امروز بیش از هر زمان دیگری به آن نیازمند است.
خانیکی سخنان خود را با امید به اینکه «بزرگ فکر کنیم و از کارهای کوچک آغاز کنیم» به پایان رساند.

۵۸۳۲۳