اردشیر زاهدی: فرزندان خود را به آمریکا نفرستید/ روابط ایران و آمریکا در هیچ زمانی به‌ خوبی امروز نبوده

به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین ۴۹ سال قبل، در آذر ماه ۱۳۵۵، اردشیر زاهدی از دل واشنگتنِ پرتنش دوره جنگ سرد، جلوی خبرنگار کیهان نشست و حرف‌هایی زد که امروز دوباره خواندنش شوکه‌کننده است؛ از استقلال تسلیحاتی ایران تا هشدارهای صریح درباره «گم ‌شدن» دانشجویان ایرانی در آمریکا.

زاهدی آن روز با اعتمادبه‌نفس گفت: ایران «منتِ هیچ کشوری را نمی‌کشد»، سلاح را نقد می‌خرد و هرجا بخواهد از هر کشوری که بخواهد خرید می‌کند. در ادامه هم سراغ موضوع دانشجویان رفت؛ آماری داد که امروز عجیب به نظر می‌رسد: ۱۸ هزار و ۷۵۰ دانشجوی ایرانی در آمریکا، به‌ علاوه چند هزار نفر دیگر در دوره‌های تخصصی. بعد هم هشدار داد که بخشی از این جوان‌ها بدون نظارت خانواده، بین درس ‌نخواندن، ظرف‌شویی، ماشین‌شویی و دردسرهای اداره مهاجرت سرگردان می‌شوند.

زاهدی همچنین مدعی شد روابط ایران و آمریکا «هیچ‌وقت به خوبیِ امروز» نبود.

خواندن این مصاحبه بعد از نیم ‌قرن، بیشتر شبیه باز شدن یک پنجره به اعتمادبه‌نفس سیاسیِ آن دوران است؛ دورانی که سفیر ایران در واشنگتن، از خرید نقد سلاح تا هویت ژئوپلیتیک کشور، همه‌چیز را «مسئله‌ای حل‌شده» می‌دید. متن مصاحبه یادشده را به نقل از کیهان به تاریخ ۸ آذر ۱۳۵۵ می‌خوانیم:

***

اردشیر زاهدی سفیر شاهنشاه آریامهر در آمریکا، طی مصاحبه‌ای با سیاوش آذری، خبرنگار کیهان اعلام کرد:

– ایران نیازهای تسلیحاتی خود را از هر کشوری که بخواهد تامین می‌کند و هرگز منت هیچ کشوری را نخواهد کشید و هرگاه سلاحی از هر کشوری خریداری کند، بهای آن را نقدا پرداخت خواهد کرد.

اردشیر زاهدی در این مصاحبه که در محل سفارت شاهنشاهی در واشنگتن انجام گرفت، با اشاره به وضع تحصیل جوانان ایران در آمریکا به پدران و مادران هشدار داد که بدون مطالعه فرزندان خود را به آمریکا نفرستند و آن‌ها را به حال خود رها نکنند. زاهدی توضیح داد:

– آن‌چه که با مدارک موجود می‌توانم بگویم در حدود ۱۸۷۵۰ محصل ایرانی در آمریکا سرگرم تحصیل‌اند. علاوه بر این ۲ یا ۳ هزار نفر دیگر برای طی رشته‌های تخصصی به آمریکا آمده‌اند.

عده دیگری هم هستند که با سفارت شاهنشاهی تماس ندارند. این عده کسانی هستند که به اتفاق پدران و مادران خود به آمریکا آمده‌اند و به دبیرستان می‌روند و تاکنون نه به عنوان محصل و نه دانشجو با ما تماس نگرفته‌اند حال ببینیم که چه مشکلاتی دارند.

اولا بیشتر دانشجویان اگر بخواهند حقیقتا درس بخوانند مجالی برای وقت تلف کردن نخواهند داشت و باید به دنبال تحصیلات‌شان بروند بخصوص که امروز اگر دانشجویی خوب تحصیل نکرد و یا محصل تمام وقت نباشد و واحد درسی به اندازه کافی نداشته باشد چنین دانشجویی به دنبال ظرف‌شویی و ماشین‌شویی می‌رود و آتیه‌ای نخواهد داشت یا اغلب برای آن‌ها مشکلاتی از طرف اداره مهاجرت پیش می‌آید. آن‌چه که می‌توانم بگویم این است که اولا خیال می‌کنم که بهترین راه این باشد که جوانان ایرانی دختر یا پسر که می‌خواهند برای ادامه تحصیل به آمریکا سفر کنند قبل از هر چیز سعی کنند ششم متوسطه خودشان را در ایران بگیرند تا وقتی به آمریکا سفر می‌کنند با تفاوت‌هایی که میان محیط ایران و محیط آمریکا وجود دارد تشویش و ناراحتی برای‌شان پیش نیاید و به‌تدریج خود را با محیط آمریکا و وضع آن وفق بدهند.

روابط ایران و آمریکا

زاهدی درباره چشم‌انداز روابط ایران و آمریکا گفت:

روابط ایران و آمریکا در هیچ زمانی به‌ خوبی امروز نبوده و تردید ندارم که مناسبات دو کشور در آینده اگر از این بهتر نباشد بدتر نخواهد.

زاهدی افزود:

یکی از مطالبی که دو رئیس‌جمهوری جرالد فورد و آقای جیمی کارتر رئیس‌جمهوری منتخب آمریکا در مبارزات انتخاباتی خود روی آن بحث می‌کردند موضوع شخصیت بود. به همین مطلب اگر توجه کنیم می‌بینیم که امروز از ژاپن تا اروپای غربی تنها فردی که هم با قدرت عمل می‌کنند و هم باتجربه هستند و هم شخصیت جهانی دارند و بالاخره در مجموع آن شخصیتی که جرالد فورد و کارتر بر آن تاکید می‌کردند شخص شاهنشاه آریامهر هستند.

زاهدی با اشاره به مشکلات کشورهای مختلف افزود:

یکی دیگر از ویژگی‌های کشور ما هویت سیاسی و سوق‌الجیشی ایران است که آن هم خوشبختانه تحت رهبری‌های شاهنشاه آریامهر امروز مقام والایی در جهان پیدا کرده است.

۲۵۹