پایگاه خبری ایده روز آنلاین
شاید این مطالب برایتان مفید باشد
به گزارش گروه امام و رهبری خبرگزاری ایده روز آنلاین، میزگرد «راهبردهای تقویت بنیه اخلاقی و فرهنگی جامعه با رویکرد عفاف و حجاب» با حضور زهره سادات لاجوردی، نماینده مردم تهران و عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی و متینالسادات عربزاده، سرپرست مرکز امور بانوان نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها در مرکز مطالعات راهبردی خبرگزاری ایده روز آنلاین برگزار شد.
در این نشست، هر یک از مدعوین ضمن آسیبشناسی و تحلیل وضعیت کنونی عفاف و حجاب در جامعه، راهکارهایی را برای بهبود این وضعیت ارائه کردند. در ادامه مشروح مهمترین مباحث مطرحشده در این میزگرد را از نظر میگذرانید:
نقش حاکمیت را در تحکیم بنیان خانواده با تکیه بر ارزش حجاب
لاجوردی: حاکمیت برای نهادینهسازی قواعد و ارزشهایی مورد التزام خود در جامعه نقش بسیار موثری را بر عهده دارد. هر حاکمیتی برای اینکه بتواند ارزشها و هنجارهای مدنظر خود را در جامعه پیاده کند، از روشها و قوانینی بهره میجوید. صرف نظر از مبحث عفاف و حجاب، مهمترین مسئله این است که مسئولین ما همواره خود را ملتزم و پایبند به قوانین و اهمیت آنها بدانند؛ نه اینکه گاهی بر اجرای قوانین پافشاری داشته باشند و گاهی کاملاً آنها را رها کنند. بدینمعنا عموم مردم جامعه باید تکلیفشان را بدانند که وقتی چیزی به قانون تبدیل میشود، آن قانون همواره لازمالاجراست. اینکه برای اجرای بخشی از قانون، دستوراتی داشته باشیم و خود را به آن ملزم کنیم امّا بخش دیگری را کنار بگذاریم، موجب میشود مردم هم دچار سردرگمی شوند. لذا یکی از مهمترین شاخصهای حاکمیت خوب و موثر این است که همواره نگاهی ثابت و منسجم به قوانین و اجرای آنها داشته باشد. یکی از رموز موفقیت کشورهای موفق این است که قوانین در جوامع آنها همواره به صورت ثابت و با قوت اجرا میشود.
مورد دوم این است که در زمینه اجرای قانون، صدای واحدی از مسئولین کشور شنیده شود. یعنی اینگونه نباشد که درباره اجرای یک قانون، صداهای مختلفی از مسئولین کشور-آن هم در انظار عمومی- شنیده شود. این وضعیت به خودی خود، مسئلهآفرین است و باعث سردرگمی مردم میشود. ما در زمینه عفاف و حجاب، قدری ضعف داشتهایم و متاسفانه این ضعف به جامعه هم منتقل شده است. لذا طیفهایی از مردم دچار سردرگمی شده و بعضی هم احساس کردند که اصلاً در زمینه زیست عفیفانه قانونی وجود ندارد و اگر هم وجود دارد، فعلاً قرار نیست اجرایی شود.
عربزاده: بیشک حاکمیت برای مسئله مهمی مانند عفاف و حجاب در کشور برنامه دارد. اینگونه نبوده که این برنامه به دلیل اقتضائات جامعه در برههای از زمان پررنگ و در مقطعی دیگر کمرنگ شود. توجه اصل نظام و حاکمیت همواره به مسئله حجاب معطوف بوده است. همانطور که شهید مطهری فرمودند، اولین خاکریز برای نظام، حجاب است و اگر این خاکریز فتح شود، فتوحات دیگری که مدنظر دشمن است، آسان خواهد شد. پس نظام هیچگاه از خط قرمز حجاب کوتاه نخواهد آمد و این مهم هرگز و در هیچ برههای در اذهان کمرنگ نمیشود.
اینکه از چه زمانی مسئله عفاف و حجاب به صورت یک قانون در آمده است، باید بگویم که تصویب قانون حجاب پیش از این به صورت لایحه بود. در مجلس رفت و آمدهایی داشت و به صورت قانون مصوب شد و این قانونی که مصوب شد، ترویج فرهنگ عفاف و حجاب نام گرفت و لایحه با عنوان تقویت مقررات حجاب و عفاف ارائه شد. نام اولیه آن هم قانون حفاظت از فرهنگ عفاف و حجاب بود. در ادامه به قانون حمایت از خانواده از طریق ترویج فرهنگ عفاف و حجاب تغییر نام داد.
اکنون قانون حجاب و عفاف در مرحلهای است که به آن مرحله استمهال میگوییم. مهلتی برای اینکه برخی جزئیات و پیوستهای فرهنگی آن با اقتضائات جامعه متناسب شود. بازهای است که ما در آن قرار گرفتیم، بدین معنی نیست که یک فریضه واجب فراموش شده باشد. کنشگران اجتماعی، جامعه زنان و فعالین مدنی ما هرگز چنین رویکردی به مقوله حجاب نداشته و نخواهند داشت. حجاب یک اصل اساسی در فرهنگ و مقولهای کاملا فرهنگی- اجتماعی است که در کانون توجهات کنشگران این عرصه قرار دارد. نکته بسیار مهم این است که رویکرد ما برای اینکه فرهنگ عفاف و حجاب در کشور تثبیت و تقویت شود چه رویکردی است؟ بیشک حاکمیت، رویکرد اقناعی و تربیتی به این موضوع داشته و در این راستا فعالیتهای اجتماعی گستردهای را از تکتک افراد جامعه انتظار دارد.
ما اگر بخواهیم به این نکته توجه کنیم که چگونه میتوانیم به اجرایی شدن این قانون بپردازیم-پیش از اینکه بخواهد ابلاغ شود و دستگاهها خود را نسبت به اجرای آن موظف بدانند- باید به فطرت خود رجوع کنیم؛ یعنی هر حاکمی در درجه اول باید حاکم بر نفس و وجود خود باشد و به فطرتش رجوع کند. لذا فکر میکنم رویکرد اولیه ما به مسئله حجاب باید رویکردی خودشناسانه باشد. باید کرامت ذاتی و رسالت راستین زن به درستی تبیین شود، نقش مادری زن به عنوان اصلیترین سنگربان خانواده شفاف شود و جایگاه زنان و بانوان ما به عنوان تربیتکنندگان سربازان جبهه فرهنگی و افسران جنگ نرم کشور مورد توجه قرار گیرد.
پرسشی که اکنون در فضای جامعه ما مطرح میشود این است که چرا علیرغم مصوب شدن قانون حجاب، در اجرای آن تعلل و تعلیق وجود دارد. طبیعتا چنین کاری باید سنجیده پیش برود و بررسیهایی لازم در نسبت آن انجام شود. منتظریم پیوستهای فرهنگی مربوط به آن ابلاغ شود و سپس به اجرا برسد. حال، پرسش اینجاست که آیا در این فاصله جامعه میتواند معطل بماند؟ آیا ما میتوانیم امر الهی روی زمین بگذاریم؟ آیا چنین فریضهای میتواند معلق بماند؟ برای مثال، آیا میتوان فریضهای مانند نماز را معلق نگه داشت؟ میخواهم بگویم نگاه ما به مسئله حجاب باید تصحیح شود. اگر به فریضه بودن حجاب، قائل هستیم، نباید اجازه دهیم که این فریضه قضا شود. اگر این فرائض قضا شوند، قطعاً جبران قضای آنها نیازمند پرداخت تاوان و خسارت است.
نگاه حاکمیت و دستگاههای مختلف در بعد اجرایی باید نسبت به مقوله حجاب تغییر کند. فکر میکنم اتفاقی که اکنون دارد رخ میدهد این است که حجاب در مقایسه با دیگر اولویتها در مرتبه پایینتری قرار گرفته و یا به عنوان مسئلهای دستچندم نگریسته میشود. در حالی که اگر به همان صحبت شهید مطهری که در آغاز بحث بیان کردم برگردیم، میبینیم که حجاب، اولین خاکریز و نخستین خط قرمز ما در جمهوری اسلامی است.
جایگاه التزام به حجاب در استحکامبخشی به سایر ارزشهای اخلاقی جامعه
لاجوردی: من فکر میکنم اکنون خانوادهها شاهد سوء اثرات وضعیتی هستند که برآمده از کمکاریها و عدم اجرای قانون توسط برخی مسئولین است. وضعیتی که در جریان آن به جامعه القا شد حاکمیت از بحث حجاب کوتاه آمده است و این تصور غلط به وجود آمد که ما نباید هیچ دخالتی در این زمینه داشته باشیم و امر حجاب باید به حال خود رها شود. حتی بسیاری از خانوادههایی که شاید تقید چندانی به حجاب شرعی نداشته باشند، تداوم این وضعیت را به معنای تهدید بنیان خانواده و بروز اخلال در امنیت روانی جامعه میدانند. اکنون در کلانشهرها و بهخصوص برخی نقاط تهران شاهدیم که برای برخی دیگر هیچ قید و بندی مطرح نیست و کارشان از بدحجابی و عدم التزام به پوشش سر گذشته و به برهنگی و نیمهبرهنگی رسیده است. ادامه این وضع به نفع هیچکس نیست و بیشترین کسانی که از تداوم چنین وضعیتی آسیب میبینند، بانوان هستند. این راهی است که حد یقف ندارد. کشورهای غربی همین راه را رفتند و در نهایت به فروپاشی بسیاری از خانوادهها منجر شد و اکنون خانواده در آنجا معنای دیگری پیدا کرده است. کار به جایی رسیده که دیگر آنچنان خانوادهای شکل نمیگیرد، خانوادهها تکوالدی و فرزندانشان رها شدهاند و آسیبهای اجتماعی بسیاری را شاهد هستیم.
وقتی امروز در کشور خودمان آمار آسیبهای اجتماعی را با دو سه سال پیش مقایسه میکنیم، میبینیم که وضعیت واقعاً نگرانکننده است. ریشه این وضعیت کجاست؟ وقتی بنیان خانواده حفظ و تحکیم نشود و ما در این زمینه به وظایف حکومت که در قانون اساسیمان هم آمده ارج ننهیم، بیتردید بنیان خانواده از هم فرومیپاشد و دودش به چشم خانوادهها بهخصوص متوجه زنان و دخترانمان میرود. لذا شما میبینید که نرخ ازدواج کم میشود، فرزندآوری کاهش مییابد و حتی متاسفانه همان مسیری که افراد در برخی کشورهای اروپایی پیش گرفتهاند و به جای فرزندآوری به نگهداری حیوانات خانگی روی آوردهاند، طی میشود. این مسیر، برخلاف فطرت انسانی و مغایر با ودیعه الهی است که خداوند در وجود انسان نهاده است. برای اینکه از گسترش چنین وضعیتی جلوگیری کنیم، حتما لازم است که مسئولین و نهادهای امنیتی ما توجه و مراقبت لازم را داشته باشند.
اکنون بحث جنگ نرم که رهبر معظم انقلاب از سالها قبل درباره آن هشدار و آگاهی داده بودند و متاسفانه از آن غفلت کردیم، در زمینههای مختلف ازجمله خانواده و عفاف و حجاب در جریان است. اگر بخواهیم علت وضعیتی که امروز شاهد آن هستیم را جویا شویم، باید بگویم یکی از مهمترین علل به کمکاری و ترک فعل برخی مسئولین بازمیگردد. تقریبا میتوانم بگویم که هیچیک از دستگاههای ذیربط به وظایفی که در این زمینه داشتهاند، عمل نکردهاند!
عربزاده: در ارتباط با این که اکنون چه باید بکنیم و چه متغیرهایی بر مسئله حجاب موثر است، باید بگویم که همکارانم پژوهشی دانشگاهی را با محوریت احصاء متغیرهای فرهنگی موثر بر مسئله حجاب انجام دادند. یکی از شاخصهای دارای فراوانی بالا که در این پژوهش احصاء شده، این است که ما با فقدان الگوی ایرانی اسلامی پوشاک مواجه هستیم؛ بدینمعنا که اکنون بانوی ایرانی نمیتواند پوشاک مناسب خود را به راحتی انتخاب کند. البته در این زمینه کارهای مقطعی انجام شده اما دائمی و کافی نبوده است. از اینرو ضروری است که سازوکار معین و منسجمی برای تولید و حمایت از تولیدکنندگان پوشاک و البسه ایرانی اسلامی وجود داشته باشد. مسئله بعدی به ضعف اعتقادات مذهبی بازمیگردد؛ بدین معنا ضعف اعتقادات مذهبی دومین متغیر فرهنگی موثر بر مسئله حجاب در جامعه ما به شمار میآید. متاسفانه ما در بسیاری از موارد فقط منویات حضرت آقا را میشنویم اما در ساحت عمل به آنها ضعیف ظاهر میشویم. ایشان در بیانات روز 12 آبان سال جاری بر حجاب زینبی و فاطمی تاکید ورزیدند. حضرت فاطمه (سلامالله علیها) و حضرت زینب (سلامالله علیها) دو الگوی مبین و جهادگران میدان تبیین هستند. مسئله حجاب در کشور ما به کار تبیینی نیاز دارد. ضعف آگاهی عمومی نسبت به تهاجم فرهنگی یا بهتر بگویم، نفوذ فرهنگی که رهبر معظم انقلاب اسلامی هم بارها در بیاناتشان روی آن تاکید فرمودهاند، از دیگر متغیرهای فرهنگی موثر بر وضعیت عفاف و حجاب در جامعه ما به شمار میآید. بدینمعنا به نظر میرسد اقشار مختلف جامعه اعم از دانشجویان، کارمندان و حتی برخی از مسئولینی که در ردههای بالا خدمت میکنند، آنچنان که باید نسبت به عمق و ابعاد گسترده تهاجم فرهنگی دشمن در کشور مطلع نیستند.
لاجوردی: نکته مهم دیگری که باید در اینجا اضافه کنم این است که ما امروز با یک جنگ ترکیبی تمامعیار مواجه هستیم؛ بدینمعنا که دشمنان ما برنامههای پیچیده و گوناگونی را در زمینههای مختلف تدارک دیدهاند تا به هر وسیله ممکن نظام مقدس جمهوری اسلامی را از اهداف و آرمانهای خود دور کنند و در نهایت، شکستش دهند. کما اینکه در جنگ تحمیلی 12روزه شاهد چنین چیزی بودیم و دیدیم که دشمن به دنبال براندازی و تغییر نظام بود. به تعبیر حضرت آقا که اگر پشت صحنه آنچه در زمینه عفاف و حجاب رخ داد برای کسانی که کشف حجاب کردند، روشن شود، اگر آنهایی که کشف حجاب کردند، متوجه شوند که صحنهگردانان اصلی این قضایا چه اهداف و مقاصد شومی را در سر داشتهاند، حتما صف خود را از آنها جدا میکنند. بیشتر کسانی که با پوششهای نامناسب در خیابانها ظاهر میشوند، دچار ناآگاهی هستند. لذا باید با اتکا به روشهای صحیح اقناعی آنها را آگاه کرد. متاسفانه ما کمتر در این زمینه قدم برداشتهایم.
متاسفانه از سوی دیگر شاهد هستیم که در سینما و شبکه نمایش خانگی ما هجمههای زیادی علیه خانواده صورت میگیرد و دیگر خط قرمزی نمانده است که پشت سر نگذاشته باشند. ما قبلا به مردم میگفتیم که سریالهای ترکیهای را تماشا نکنید، چراکه نهاد خانواده را مورد هدف قرار میدهند اما متاسفانه حالا در کشور خودمان با چنین تولیداتی مواجه هستیم. الان در برخی از فیلم و سریالهای ایرانی، شرابخواری آزاد است! روابط ولنگارانه زن و مرد آزاد است و بسیاری از حریمها شکسته میشود. با اینکه ما در مجلس، تذکرات مختلفی به وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی دادهایم اما گویی هیچ گوش شنوایی وجود ندارد! مرتب از مردم میشنویم که نمیتوانند فیلمهای روی پرده و سریالهای شبکه نمایش خانگی را به همراه خانوادههایشان تماشا کنند، از بس که خط قرمزها پشت سر گذاشته شده است!
عربزاده: مؤید صحبتهای خانم دکتر لاجوردی، مبحث الگوی سومی است که حضرت آقا بارها و بارها در بیانات مختلفشان به آن پرداختهاند. ایشان الگوی سوم را به عنوان یک نظریه مطرح فرموده و بیان میفرمایند که زن مسلمان ایرانی، نه شرقی و نه غربی است؛ یعنی نه انفعال و بینقشی زنان شرقی را دارد و نه مانند زنان غربی به ابزاری جنسی و کالایی دمدستی بدل شده است. زن مسلمان و تاریخساز ایرانی، ثابت کرده است که میتوان عفیف، محجبه و شریف بود و درعین حال، در متن و کانون قرار داشت. میتوان سنگر خانواده را پاکیزه نگه داشت و در عرصههای سیاسی و اجتماعی هم دست به سنگرسازیهای جدید زد و فتوحات بزرگی را به ارمغان آورد. معظمله در بیانیه گام دوم هم چنین تصویری را ارائه میدهند و زنان انقلابی ایران را به مثابه پرچمداران گام دوم انقلاب اسلامی ترسیم میسازند.
انتهای پیام/
Source link
