آیا حضور قلب در نماز، نشان‌گر سیر و سلوک است؟

به گزارش پایگاه فکر و فرهنگ مبلغ، مرحوم آیت الله عزیزالله خوشوقت از اساتید اخلاق حوزه در یکی از دروس اخلاق به پرسش و پاسخی پیرامون «حضور قلب در نماز؛ شاخصه پیشرفت معنوی» پرداختند که متن آن بدین شرح است:

* آیا میزان حضور قلب انسان در نماز نشان‌دهنده میزان پیشرفت او در سیر و سلوک است؟

حضور و تمرکز در نماز، شاخص مهمی از پیشرفت معنوی انسان به‌شمار می‌آید.

امام صادق علیه‌السلام فرمودند: هر مقداری که نمازگزار در نمازش حضور قلب داشته باشد، همان میزان نماز او پذیرفته و مقبول است.

امام صادق علیه‌السلام همچنین بیان کرده‌اند که برخی از نمازها نصفش قبول است، برخی بخش بیشتری از آن پذیرفته می‌شود و هرچه حضور قلب بیشتر باشد، مقبولیت نماز نیز افزایش می‌یابد.

دلیل این امر روشن است؛ از ابتدای نماز، انسان با گفتن «الله‌اکبر» وارد فضای روحانی می‌شود، اما در زندگی روزمره، بازار، دانشگاه و مشغله‌های مادی، حضور قلب کامل در نماز دشوار است.

برای دست‌یابی به حضور قلب، ترک گناه و اطاعت از فرمان‌های خدا در واجبات و پرهیز از محرمات شرط لازم است.

استمرار در ترک گناهان و انجام واجبات، موجب ارتقای ایمان می‌شود و به مرور، عقل و روح انسان خود به خود به سوی حضور و تمرکز در عبادت سوق می‌یابد.

به این ترتیب، علاقه و محبت به عبادت و نماز در دل انسان رشد می‌کند، بدون آنکه وابستگی به مسائل دنیوی داشته باشد.

اگر انسان نماز می‌خواند ولی دلش در دنیا و مشغله‌های مادی است، این نماز پذیرفته نیست؛ همان‌گونه که امام صادق علیه‌السلام توضیح داده‌اند، هدف این نیست که فقط شکل ظاهری نماز انجام شود.

بلکه ایمان واقعی و ترک گناه همراه با حضور قلب است که نماز را مقبول می‌سازد و نشان‌دهنده پیشرفت معنوی و رشد انسان در مسیر سیر و سلوک است.

منبع: حوزه