ماهواره کوثر کشاورزی را رونق می‌دهد؛ کاربرد در رصد خشکسالی و آتش سوزی – ایده روز آنلاین | اخبار ایران و جهان

حسین شهرابی مدیرعامل شرکت دانش‌بنیان «امید فضا» در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به پرتاب قریب‌الوقوع ماهواره «کوثر» در هفتم دی‌ماه، این رویداد را گامی مهم در مسیر توسعه فناوری فضایی کشور و تقویت نقش بخش خصوصی و دانش‌بنیان در صنعت فضایی دانست و در خصوص پرتاب همزمان ماهواره‌های پایا (طلوع ۳)، نمونه دوم ماهواره کوثر و ماهواره ظفر گفت: به‌طور معمول پرتابگرها ظرفیت قرار دادن چند ماهواره در مدار را دارند و زمانی که چند ماهواره آماده پرتاب باشند، از این ظرفیت استفاده می‌شود.

تنوع بازیگران فضایی؛ نقطه قوت امروز صنعت فضایی ایران

وی درباره تأثیر این پرتاب بر توسعه فناوری فضایی ایران گفت: امروز شاهد تنوع بازیگران در زیست‌بوم فضایی کشور هستیم؛ بخشی از ماهواره‌ها در مجموعه‌های وابسته به وزارت دفاع، بخشی در دانشگاه‌ها و بخشی نیز در شرکت‌های دانش‌بنیان با حمایت معاونت علمی ریاست‌جمهوری توسعه یافته‌اند. این تنوع زیست‌بوم از نقاط قوت صنعت فضایی کشور است.

شهرابی افزود: هر پرتاب موفق، فرصتی برای محک زدن فناوری‌های توسعه‌یافته در ماهواره‌هاست و به بازیگران مختلف این امکان را می‌دهد تا عملکرد فناورانه خود را در مدار واقعی ارزیابی کنند. از این منظر، پرتاب ماهواره کوثر را باید فرصتی ارزشمند برای کل زیست‌بوم فضایی کشور دانست.

دقت تصویربرداری کوثر بالاتر از ماهواره‌های هم‌پرتاب

مدیرعامل امید فضا درباره تفاوت ماهواره کوثر با دیگر ماهواره‌های سنجشی گفت: بر اساس اطلاعات منتشر شده، رزولوشن تصویربرداری ماهواره کوثر نسبت به دو ماهواره دیگر که همزمان پرتاب می‌شوند، بهتر است. دقت تصویربرداری کوثر ۳.۴۵ متر (GSD) هدف‌گذاری شده که هرچه این عدد کوچک‌تر باشد، کیفیت تصویر بالاتر خواهد بود.

وی توضیح داد: البته باید توجه داشت که دقت واقعی تصویربرداری (GRD) معمولاً کمی ضعیف‌تر از GSD است و پس از پرتاب و انجام تست‌های عملیاتی، عدد نهایی مشخص می‌شود.

مدار ۵۰۰ کیلومتری و عمر عملیاتی ۴ ساله

شهرابی با اشاره به مشخصات مداری این ماهواره گفت: کوثر در مدار حدود ۵۰۰ کیلومتری از سطح زمین فعالیت خواهد کرد. در نسخه قبلی، عمر عملیاتی دو سال پیش‌بینی شده بود اما در این نسخه ارتقایافته، امیدواریم عمر عملیاتی ماهواره به حداقل چهار سال برسد.

وی درباره مأموریت‌های ماهواره کوثر بیان کرد: کوثر تنها یک ماهواره سنجشی نیست. مأموریت اینترنت اشیای «هدهد» که سال گذشته پرتاب شد، در این ماهواره نیز ادغام شده است. بنابراین کوثر به‌طور همزمان دو مأموریت سنجشی و مخابراتی اینترنت اشیا را انجام می‌دهد.

مدیرعامل این شرکت دانش بنیان با اشاره به اینکه مأموریت محوری بخش سنجشی این ماهواره، توسعه «کشاورزی دقیق» است، گفت: کشاورزی دقیق ابعاد مختلفی دارد و سنجش از دور ماهواره‌ای یکی از ابزارهای کلیدی آن است. تمرکز ما بر این حوزه به دلیل وسعت سرزمینی و اولویت اقتصادی بالای بخش کشاورزی در کشور است، هرچند داده‌ها می‌توانند در حوزه‌هایی مانند پایش خشکسالی و آتش‌سوزی جنگل‌ها نیز کاربرد داشته باشند.

داده‌ها در اختیار سازمان‌های داخلی قرار می‌گیرد

وی تأکید کرد: داده‌های ماهواره کوثر در اختیار سازمان‌های داخلی قرار خواهد گرفت. در همین راستا، قراردادی با سازمان فضایی ایران منعقد شده و این سازمان حتی بخشی از تصاویر را پیش‌خرید کرده است.

رقابت‌پذیری با ماهواره‌های خارجی

شهرابی درباره رقابت‌پذیری داده‌های کوثر با نمونه‌های خارجی گفت: مقایسه مطلق با همه ماهواره‌های خارجی از نظر فنی درست نیست، چرا که ماهواره‌ها از نظر طیفی و رزولوشن تنوع زیادی دارند. اما در صورت برابری طیف و رزولوشن، هدف‌گذاری ما این بوده که داده‌ها قابل رقابت باشند. ارزیابی نهایی پس از پرتاب و دریافت داده‌های عملیاتی انجام خواهد شد.

وی افزود: برای تحقق مأموریت پایش متناوب کشاورزی، به یک منظومه ماهواره‌ای نیاز است و برآورد ما این است که حدود ۲۰۰ ماهواره لازم است تا پایش با تناوب کمتر از یک هفته و حتی روزانه محقق شود.

اهمیت استفاده از پرتابگر خارجی

شهرابی مهم‌ترین چالش فعلی را مسیر دشوار حضور شرکت‌های دانش‌بنیان در زنجیره ارزش فضایی کشور دانست و گفت: زیست‌بوم فضایی کشور سال‌ها به دولتی بودن عادت کرده و خصوصی‌سازی واقعی با چالش‌های جدی مواجه است. حتی سازوکارهای حمایتی موجود، مانند برخی ضوابط معاونت علمی، متناسب با ماهیت پرریسک و سرمایه‌بر صنعت فضایی نیست.

وی افزود: پشتیبانی ناکافی از ریسک فناوری و نبود سازوکارهای اجرایی روشن، فشار زیادی به شرکت‌های خصوصی وارد کرده است و انتظار می‌رود نهادهای حاکمیتی و نظارتی نگاه حمایتی‌تری به این شرکت‌ها داشته باشند.

مسیر رسیدن به منظومه ماهواره‌ای

مدیرعامل امید فضا درباره برنامه‌های آینده گفت: هدف نهایی ما رسیدن به منظومه «دونما» است. پرتاب کوثر سومین ماهواره نمایش فناوری ما محسوب می‌شود و پیش‌بینی می‌کنیم برای تکمیل اطمینان از فناوری‌های اصلی منظومه، حداقل دو تا سه پرتاب دیگر نیز انجام شود.

نگاه مرحله‌ای به موفقیت پرتاب

شهرابی با تأکید بر اینکه موفقیت پرتاب را نباید صفر و یکی دید، گفت: ما چک‌لیستی مرحله‌به‌مرحله از پرتاب تا انجام مأموریت‌ها داریم. ممکن است برخی بخش‌ها به‌طور کامل موفق شوند و برخی نه. این پرتاب‌ها برای ما گام‌هایی در مسیر رسیدن به منظومه نهایی هستند و مهم این است که هر گام نسبت به گام قبلی بهبود داشته باشد.

وی در پایان از مخاطبان خواست برای موفقیت این مأموریت فضایی دعا کنند و گفت: امیدواریم با دعای مردم، این پرتاب و مأموریت‌های ماهواره با موفقیت پیش برود و گام‌های بعدی را با اطمینان بیشتری برداریم.