صحیفه زندگی | فرمول کسب لذت و رفع سستی در عبادت

به گزارش پایگاه فکر و فرهنگ مبلغ، امام سجاد علیه‌السلام در صحیفه سجادیه، اینگونه از خداوند متعال مسئلت می‌کند:

«لاَ تَبْتَلِیَنِّی بِالْکَسَلِ عَنْ عِبَادَتِکَ.» (دعای بیستم)

مرا در عبادت، دچار سستی و تنبلی نکن.
شرح:

هدف از خلقت، «عبادت» معرفی شده است؛ چنانچه خداوند متعال می‌فرماید:

«وَمَا خَلَقْتُ الْجِنَّ وَالْإِنْسَ إِلَّا لِیَعْبُدُونِ.» (ذاریات، 56)

من جنّ و انس را نیافریدم جز برای اینکه عبادتم کنند (و از این راه تکامل یابند و به من نزدیک شوند).
از آنجایی که هر چیزی آفتی دارد، یکی از آفات عبادت، تنبلی است. سستی و کاهلی در امر عبادت، یکی از نشانه‌های کم‌توفیقی از جانب خداوند متعال است؛ چرا که نشاط در عبادت، منّتی بزرگ است از جانب معبود بر بنده‌‎اش، که سعادت دنیا و آخرتِ او را در پی دارد.

امام صادق علیه‌السلام به یکی از فرزندانش فرمودند:

«إِیَّاکَ وَ اَلْکَسَلَ وَ اَلضَّجَرَ فَإِنَّهُمَا یَمْنَعَانِکَ مِنْ حَظِّکَ مِنَ اَلدُّنْیَا وَ اَلْآخِرَةِ.» (کافی، ج 5، ص 85)

از تنبلی و بی‌حوصلگی دوری کن؛ چرا که این دو خصلت، تو را از بهره دنیا و آخرتت باز می‌دارند.
عبادت و هر آنچه که عطر و رنگ الهی به خود گرفته، ماندگار است و انسان مؤمن و عاقل، همه همّ و غم و تلاش خود را در این امور بذل می‌دارد و هر آنچه بی‌توجهی و سستی است، خرج امور فانی و زودگذر می‌کند؛ چنانچه امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام در این رابطه می‎‌فرمایند:

«اَلْمُؤْمِنُ یَرْغَبُ فِیمَا یَبْقَی وَ یَزْهَدُ فِیمَا یَفْنَی.» (بحارالانوار، ج 75، ص 26)

رغبت و میل مؤمن، به امور ماندگار است و نسبت به امور فانی، بی‌میل است.
البته اگر چه رسیدن به این میل و رغبت، توفیقی از جانب خداوند متعال است، اما نقش تلاش و خواستن برای رسیدن به این توفیق را نمی‌توان نادیده گرفت. از ما تلاش و خواستن، از جانب خدا نیز توفیق لذّت در عبادت؛ چنانچه در حدیثی قدسی این‌گونه آمده است:

«إِذَا عَلِمْتُ أَنَّ اَلْغَالِبَ عَلَی عَبْدِیَ اَلاِشْتِغَالَ بِی نَقَلْتُ شَهْوَتَهُ فِی مَسْأَلَتِی وَ مُنَاجَاتِی فَإِذَا کَانَ عَبْدِی کَذَلِکَ فَأَرَادَ أَنْ یَسْهُوَ حُلْتُ بَیْنَهُ وَ بَیْنَ أَنْ یَسْهُوَ أُولَئِکَ أَوْلِیَائِی حَقّاً أُولَئِکَ اَلْأَبْطَالُ حَقّاً أُولَئِکَ اَلَّذِینَ إِذَا أَرَدْتُ أَنْ أُهْلِکَ أَهْلَ اَلْأَرْضِ عُقُوبَةً زَوَیْتُهَا عَنْهُمْ مِنْ أَجْلِ أُولَئِکَ اَلْأَبْطَالِ.» (بحارالانوار، ج 90، ص 162)

اگر بدانم که یادِ من بر جان بنده‌ام چیره گشته، میل او را متوجه دعا و مناجات با خود می‌کنم؛ پس هنگامی که بنده‌ام چنین شد، هرگاه بخواهد دچار سهو و غفلت شود، مانع غفلتش می‌شوم؛ اینان، دوستان حقیقی من و قهرمانان واقعی هستند. ایشانند کسانی که اگر بخواهم به عقوبت، اهل روی زمین را هلاک گردانم، به خاطر این قهرمانان، عذاب را از آنان دور می‌‎نمایم.

منبع: حوزه