نقش شوراهای حل اختلاف در کاهش نزاع های خانوادگی تبیین شود

علیرضا حسنی در گفت و گو با ایده روز آنلاین با اشاره به اینکه نقش سازنده صلح و سازش و تأثیر شوراهای حل اختلاف در کاهش مراجعات قضایی و تقریب قلوب مردم، اظهار داشت: صلح و سازش، ریشه در تعالیم دینی و فرهنگ غنی ایرانی اسلامی ما دارد. در صدر اسلام با استفاده از فرهنگ صلح و سازش ما بین دو قبیله اوس و خزرج را که سالیان سال دچار اختلاف بوده و در اثر این اختلاف متحمل خسارات زیادی شده بوده، به سازش ختم شده است.

وی افزود: در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران، به ویژه با توجه به سیاست‌های کلی قضایی و تأکیدات مقام عالی قضایی، صلح نه تنها یک راه‌حل، بلکه یک «ارزش» و «اولویت» است. هدف ما این است که قبل از آنکه اختلافات به مرحله داوری قهری و صدور حکم برسد، با گفت‌وگو، درک متقابل و رضایت طرفین، خصومت‌ها را از بین ببریم.

سرپرست مجتمع قضایی دادگاه‌های صلح و شوراهای حل اختلاف شهرستان ساری تاکید کرد: این اقدام علاوه بر کاهش حجم پرونده‌های ورودی به دستگاه قضا، آثار اجتماعی بسیار مثبتی، از جمله حفظ آبرو و حیثیت طرفین، ترمیم روابط خدشه‌دار شده، سرعت بخشی به رفع مشکل و کاهش هزینه‌های مالی و روانی برای مردم و تسریع در برون رفت از مشکلات را به دنبال دارد.

وی در پاسخ به سئوال خبرنگار ما مبنی بر نقش شوراهای حل اختلاف به عنوان نهادهای مردمی و پیشانی تحقق این سیاست در جامعه، به تبیین عملکرد این شوراها در مرکز استان اشاره و تصریح کرد: شوراهای حل اختلاف حلقه اتصال بین مردم و دستگاه قضایی بوده و اعضای این شوراها معمولاً از افراد معتمد، باسابقه و آشنا به آداب و رسوم محله هستند. این شناخت محلی و اجتماعی، کلید موفقیت آنها است. در شهرستان ساری، با توجه به تنوع فرهنگی و وسعت حوزه، شوراهای حل اختلاف نقش بی‌بدیلی دارند.

حسنی تاکید کرد: آمارها حاکی از آن است که درصد قابل توجهی از اختلافات، به ویژه در حوزه‌های خانوادگی، اجتماعی، حقوقی اعم از مسائل حقوقی جزئی و کلی و حقوق تجاری خرد و کلان در این شوراها و در کمال صلح و آرامش فیصله می‌یابد. مفهوم آن جلوگیری از تبدیل شدن یک ناراحتی کوچک به یک پرونده پیچیده قضایی که سال‌ها زمان سپری می کند. به صورت مستمر دوره‌های آموزشی برای اعضای شوراها برگزار می‌کنیم تا با آخرین مقررات و بهترین روش‌های میانجی‌گری آشنا شوند.

وی با اشاره به تأثیرگذاری این شوراها در پرونده‌های خانوادگی نظیر اختلافات زناشویی یا مشکلات بین ورثه و پرونده هایی که منتهی به قتل و قصاص می شوند، افزود: شورای حل اختلاف با ایجاد فضایی غیررسمی و مبتنی بر اعتماد، اجازه می‌دهد طرفین خواسته‌های خود خود را تبیین کنند که گاها یک سوءتفاهم ساده، رابطه سال‌ها همسایه یا فامیل را برهم زده است. عضو شورا با درایت و استفاده از رویه‌های سنتی و تجارب مکتسبه، طرفین را به سمت عذرخواهی و گذشت سوق می‌دهد. در دعاوی مالی کوچک نیز که رفت‌وآمد در دادگاه ممکن است هزینه‌ای بیشتر از اصل خواسته داشته باشد و در دعاوی مالی سنگین که نیازمند هزینه های زیاد بوده، شورا با تعیین مهلت و طرح‌های تقسیط مورد قبول طرفین، راه‌حل عملی ارائه می‌دهد که باعث می‌شود آرامش به جامعه و خانواده بازگردد.

 این مسئول قضایی از مهم‌ترین چالش پیش روی شوراهای حل اختلاف در ساری را اینگونه بیان کرد: یکی از چالش‌ها، گستردگی و تراکم جمعیت در برخی مناطق شهرستان است که  باعث افزایش حجم کار شوراها می‌شود. نیاز به امکانات و فضای فیزیکی مناسب نیز همیشه احساس می‌شود. چالش دیگر، توقع مردم از شوراها برای رفع تمامی مشکلات به سرعت است. باید درک کنیم که فرآیند صلح نیاز به صبر و حوصله از طرف همه دارد. برخی اختلافات ذاتاً پیچیده و نیازمند کار کارشناسی دقیق است که در آن صورت، شورا مسیر هدایت به مراجع تخصصی را باز می‌کند. با این حال، حمایت‌های مستمر دستگاه قضایی و همکاری خوب نهادهای محلی و انتظامی، ما در رفع این موانع کمک می‌کند.

وی از جامعه حقوقدانان و وکلا خواست در صورت بروز اختلاف، نخستین گزینه خود را مراجعه به شوراهای حل اختلاف محل خود قرار دهند.تا اینکه به دادگاه مراجعه داشته باشند و اهداف خویش را در جهت تحقق فرهنگ صلح و سازش تشویق و ترغیب نمایند.

حسنی افزود: فرهنگ صلح و گفت‌وگو را در خانواده و محل کار ترویج کنیم. به تجربه دیده‌ایم بسیاری از دعاوی با یک عذرخواهی ساده یا کمی نرمش، قابل رفع است. اجازه ندهیم اختلافات کوچک، سرمایه بزرگ روابط انسانی ما را نابود کند. دستگاه قضایی، پشتیبان شوراها و متعهد به گسترش روش‌های مسالمت‌آمیز حل اختلاف است. از شما و رسانه‌ها نیز به عنوان بازوی آگاهی‌بخشی عمومی در جهت تحقق فرهنگ صلح و سازش سپاسگزارم.