ماجرای همکاری ویژه تهران و مینسک که بازتاب جهانی داشت | 7 نکته راهبردی سفر به بلاروس

همشهری آنلاین – گروه سیاسی: مسعود پزشکیان در این سفر، که در صدر یک هیات عالی‌رتبه سیاسی – اقتصادی انجام شد، در کاخ ریاست‌جمهوری بلاروس مورد استقبال الکساندر لوکاشنکو قرار گرفت و دوطرف علاوه بر امضای ۱۲ سند همکاری در حوزه‌های مختلف، پیرامون توسعه همکاری‌های در بخش‌ها مختلف، بحث و تبادل‌نظر کردند.

رایزنی‌های پزشکیان در مینسک در حالی است که آخرین‌بار، ۳۱ اردیبهشت‌ماه ۱۳۸۶ بود که رئیس دولت نهم به بلاروس رفت و دوطرف درباره توسعه مبادلات تجاری و بانکی، به توافق‌های مهمی دست یافتند. اگرچه تا پیش از سفر روز چهارشنبه، روسای‌جمهور ایران طی ۱۸ سال اخیر به بلاروس نرفته بودند، اما در آخرین روزهای اسفندماه ۱۴۰۱ بود که تهران میزبان رئیس‌جمهور بلاروس بود.

در جریان آن سفر، که در سی‌امین سالگرد روابط دو کشور انجام شد، لوکاشنکو و شهید رئیسی ۷ سند همکاری در حوزه‌های مختلف مبادله کردند که آغاز فصل تازه‌ای در مناسبات دوجانبه به‌حساب می‌آمد. در چنین شرایطی رایزنی‌های روز چهارشنبه هیات بلندپایه ایرانی در مینسک، گام راهبردی ویژه‌ای در راستای تعمیق مناسبات دوجانبه به‌حساب آورد؛ همکاری‌هایی که در حوزه‌های متنوع سیاسی – اقتصادی، رو به گسترش است.

برنامه‌های سفر

رایزنی‌های رئیس‌جمهور ایران در مینسک با برنامه‌های متنوعی همراه بود؛ از جمله:

• استقبال رسمی از پزشکیان در کاخ ریاست‌جمهوری بلاروس
• دیدار دوجانبه روسای‌جمهور ایران و بلاروس
• برگزاری آیین امضای اسناد همکاری مشترک
• حضور در نشست هیات‌های عالی‌رتبه ایران و بلاروس
• برگزاری نشست مطبوعاتی مشترک پزشکیان و لوکاشنکو
• دیدار با مقام‌های بلاروس، از جمله روسای مجالس سنا و نمایندگان
• حضور در جمع ایرانیان مقیم کشور بلاروس

اسنادی برای توسعه همکاری‌ها

امضای اسناد همکاری در حوزه‌های مختلف، یکی از اصلی‌ترین دستورکارهای سفر رئیس‌جمهور ایران به بلاروس بود که روز چهارشنبه ازسوی مقام‌های عالی دو کشور انجام شد.

اقدام‌ها:

• امضای ۱۲ تفاهم‌نامه و سند همکاری
• امضای بیانیه مشترک ازسوی روسای‌جمهور ایران و بلاروس

حوزه‌ها:

• سیاسی
• حقوق بین‌الملل
• گردشگری
• هنری
• رسانه‌ای
• بهداشت و سلامت
• دارویی
• صنعتی
• محیط زیست
• مناطق آزاد، صنعتی و ویژه اقتصادی
• سرمایه‌گذاری

پزشکیان و لوکاشنکو چه گفتند؟

روسای‌جمهور ایران و بلاروس در جریان نشست مطبوعاتی مشترک و همچنین در نشست هیات‌های عالی‌رتبه دو کشور، به بیان نکات مهمی درباره مناسبات دوجانبه پرداختند که مهم‌ترین محورهای آن را در ادامه می‌خوانید:

پزشکیان:

• بلاروس شریکی قابل اعتماد برای ایران است.
• تلاش می‌کنیم نقشه راه جامع همکاری دو کشور (۲۰۲۶-۲۰۲۳) به‌طورکامل اجرایی شود.
• در مذاکرات با رئیس‌جمهور بلاروس به توافق‌های خوبی دست یافتیم.
• ایران برای تقویت روابط خود با بلاروس هیچ محدودیتی قائل نیست.
• از اجرای کامل نقشه‌راه روابط دوکشور که در تهران به امضا رسید، حمایت می‌کنیم.
• توسعه مناسبات در زمینه‌های اقتصادی و تجاری متکثر از موضوع‌های مورد تفاهم دراین سفر بوده‌است.
• از مواضع قاطعانه بلاروس در قبال حملات تجاوزکارانه رژیم‌صهیونیستی و آمریکا به خاک ایران قدردانی می‌کنم.
• درباره همکاری‌های اقتصادی منطقه‌ای در چارچوب اتحادیه اقتصادی اوراسیا، بریکس و شانگهای به جمع‌بندی مشترک رسیدیم.

لوکاشنکو:

• مینسک و تهران آمادگی دارند در حوزه‌های گسترده‌ای، ازجمله همکاری‌های فنی – نظامی شریک هم باشند.
• در شرایط آشفتگی ژئوپولیتیکی، مینسک و تهران گام‌های سنجیده و پیوسته‌ای برای توسعه همکاری‌ها برمی‌دارند
• دو کشور سخت تلاش می‌کنند تا هر چالش جدید را به فرصتی تازه بدل کنند.
• دو کشور باید روابط اقتصادی، فرهنگی و گردشگری‌ را متناسب با سطح بالای اعتماد بین دو طرف توسعه دهند.
• ایران و بلاروس باید همکاری در زمینه‌های دفاعی و فناوری را نیز گسترش دهند.
• تحریم‌های غیرقانونی غرب علیه تهران و میسنک «تروریسم اقتصادی» است.

نکات راهبردی یک سفر ویژه

رایزنی‌های رئیس‌جمهور ایران در بلاروس، علاوه‌بر اهمیت ویژه آن، دارای نکات و دستاوردهای ویژه‌ای بود که در ادامه به بخشی از آنها اشاره می‌شود:

1. پیام ویژه از بلاروس: لوکاشنکو در دیدار با پزشکیان گفت: «سلام من را خدمت رهبر انقلاب برسانید». این پیام رئیس‌جمهور بلاروس بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌ها داشت و به یکی از نکات پربازخورد این سفر تبدیل شد. او همچنین تاکید کرد که خاطرات بسیارخوبی از سفر به ایران دارد.
2. تاکید بر همکاری‌های نظامی: یکی از مهم‌ترین نکات مطرح در رایزنی‌های روسای‌جمهور ایران و بلاروس، تاکید لوکاشنکو بر توسعه مناسبات دفاعی – نظامی دوطرف بود. این جمله رئیس‌جمهور بلاروس در دیدار با پزشکیان، مبنی بر اینکه «خواهان همکاری‌های دفاعی با ایران هستیم»، بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌های بین‌المللی داشته‌است. این در حالی است که دوطرف در مردادماه ۱۴۰۲ تفاهم‌نامه همکاری دفاعی امضاء کرده بودند.
3. سندی برای همکاری‌های راهبردی: یکی از اصلی‌ترین دستاوردهای این سفر، توافق برای ارتقای سطح همکاری‌های دوطرف بوده‌است. قرار است نقشه راه روابط دو کشور، که تا سال ۲۰۲۶ اعتبار دارد، به سند همکاری‌ها و مشارکت جامع راهبردی ارتقا یابد.
4. همکاری‌های ضد تحریمی: با توجه به اینکه تهران و مینسک با تحریم‌های ظالمانه غربی مواجه هستند، یکی از راهبردی‌ترین حوزه‌های مورد توافق دوطرف، توسعه همکاری‌های مشترک به‌منظور خنثی‌سازی تحریم‌های غربی است.
5. مناسبات اوراسیایی: همان‌گونه رئیس‌جمهور ایران در مینسک تاکید کرد، تقویت همکاری‌های اقتصادی منطقه‌ای، ازجمله در چارچوب ساختارهایی مانند «اتحادیه اقتصادی اوراسیا»، «بریکس» و «پیمان شانگهای» راهبردی مشترک میان ایران و بلاروس به‌حساب می‌آید.
6. تحکیم پیوندهای سیاسی: موضع حمایتی بلاروس در محکومیت تجاوز رژیم‌صهیونیستی و آمریکا به ایران در مجامع بین‌المللی، فرصت مناسبی برای تقویت پیوندهای دیپلماتیک میان تهران و بلاروس به‌حساب می‌آید؛ راهبردی که از دستورکارهای سفر پزشکیان بود.
7. توسعه همکاری‌ها در حوزه گردشگری: یکی از مهم‌ترین دستاوردهای این سفر، توافق‌های مشترک درباره تسهیل گردشگری بود. برداشته شدن ویزای بلاروس برای ایرانیان و برقراری پرواز مستقیم میان تهران و مینسک محور رایزنی‌ها دراین بخش بوده‌است.