پول بدهید طلا نگیرید! | ماجرای خالی فروشی در پلتفرم های آنلاین طلا

به گزارش همشهری آنلاین، در سال‌های اخیر با افزایش قیمت طلا از یک سو و موج تورم فزاینده در کشورمان، تقاضای عموم مردم برای خرید طلا با هدف حفظ ارزش دارایی‌شان دوچندان شده است. از سوی دیگر گسترش دسترسی به فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی سبب گسترش طلافروشی‌های آنلاین هم شده است؛ اما نبود نظارت سفت و محکم بر فروش طلا به‌صورت آنلاین نگرانی‌هایی نسبت به خالی‌فروشی ایجاد کرده است؛ یعنی طلافروشی‌های آنلاین بابت فروش طلا از مردم پول بگیرند اما درواقع، خبری از طلای فیزیکی نباشد. اخیرا هیأت دولت مقرراتی برای نظارت بر طلافروشی‌های آنلاین وضع کرده که البته هنوز عملیاتی نشده است.

به همین منظور در میزگرد تلویزیون همشهری با حضور مهدی فدایی، مدیرعامل یکی از طلافروشی‌های آنلاین، پیام الیاس کردی، تحلیلگر بازار سرمایه و طلا و محمد کشتی‌آرای، رئیس سابق اتحادیه طلافروشان، به بررسی مقررات ضروری برای نظارت بر فعالیت پلتفرم‌های آنلاین معاملات طلا پرداختیم.

۱۵ میلیون نفر در پلتفرم‌های آنلاین طلا ثبت‌نام کرده‌اند

مهدی فدایی، مدیرعامل یکی از طلافروشی‌های آنلاین: پلتفرم‌های آنلاین طلا هم از اتحادیه کسب‌وکارهای مجازی مجوز دارند و هم از صنف و اتحادیه طلا و جواهر مجوز معاملات طلای آب‌شده دارند اما اتحادیه طلا و جواهر به پلتفرم‌های آنلاین طلا مجوز فعالیت کامل به‌عنوان یک طلافروش نمی‌دهد.

قبل از جنگ حجم موجودی ذخایر طلای پلتفرم‌های آنلاین طلا حدود ۲.۳ تن بود. در زمان جنگ، به‌علت حبابی شدن قیمت طلا و موج شدید تقاضا ایجاد شد.

هم‌اکنون ۱۵ میلیون نفر در پلتفرم‌های آنلاین طلا ثبت‌نام کرده‌اند اما حدودا ۱۰ درصد آنها فعال هستند که به‌طور میانگین یک گرم طلا خریداری کرده‌اند. پلتفرم‌های آنلاین مکلفند به اندازه طلایی که می‌فروشند، در بانک کارگشایی، طلای فیزیکی به‌عنوان سپرده بگذارند. خریدهای پلتفرم‌های آنلاین طلا کاملا رسمی است و از طریق سامانه جامع تجارت، انجام می‌شود.

۱۲ نهاد نظارتی مثل پلیس امنیت اقتصادی، سازمان بازرسی کل کشور و… بر فعالیت پلتفرم‌های آنلاین طلا نظارت می‌کنند. اکنون بانک مرکزی هم وارد شده و ملزم کرده که از بانک مرکزی هم مجوز بگیریم.

حاکمیت حق دارد که برای نظارت بر پلتفرم‌های آنلاین طلا، ضوابط سختگیرانه اتخاذ کند.

ضوابطی که در سال ۱۳۹۹ برای نظارت بر پلتفرم‌های آنلاین طلا نوشته شده ناقص است و باید اصلاح شود.

در کمیسیون اقتصادی دولت ضوابط پلتفرم‌های آنلاین طلا بررسی و قرار شد اتحادیه کسب‌وکارهای مجازی ذیل وزارت صمت مسئول این امور باشد و بانک مرکزی هم نظارت کند و استعلام از بانک مرکزی گرفته شود.

نظارت جدی بر معاملات پلتفرم‌های آنلاین طلا وجود ندارد

الیاس کردی، تحلیلگر بازار سرمایه و طلا: فعالیت پلتفرم‌های آنلاین طلا همچنان شفاف نیست. موج اول گسترش پلتفرم‌های آنلاین طلا در اواسط دهه ۹۰ بود و موج دوم آن اواخر دهه ۹۰ رقم خورد که فعالیت این پلتفرم‌های آنلاین طلا گسترده‌ شد.

۱۰ درصد معاملات روزانه طلا توسط پلتفرم‌های آنلاین طلا انجام می‌شود. کارمزدهای پلتفرم‌های آنلاین طلا نسبت به صندوق‌های طلای بورسی بسیار بالاتر است.

اتحادیه کسب‌وکارهای مجازی نظارت خیلی جدی بر معاملات پلتفرم‌های آنلاین طلا ندارد. خریدوفروش‌های طلا در ساعات نیمه شب می‌تواند موجب خالی‌فروشی شود. معاملات طلا در پلتفرم‌های آنلاین طلا هم باید ساعات شروع و پایان رسمی داشته باشد و ۲۴ ساعته بودن آنها به صلاح نیست. در جهان بازارهای طلا شنبه و یکشنبه به‌طور کامل بسته است اما در ایران تمام روز هفته در تمام ساعات شبانه‌روز شاهد فعال بودن پلتفرم‌های آنلاین طلا هستیم.

در آمریکا ۲ نهاد بسیار قدرتمند معاملات طلا را رصد می‌کنند و نظارت بسیار قدرتمندی در این حوزه وجود دارد و مثل ایران اینقدر بازار طلا، رها نیست.

بانک مرکزی ۲ وظیفه حفظ ارزش پول و کنترل تورم را دارد و پلتفرم‌های آنلاین طلا هرچقدر طلا دارند باید تحت نظارت یک نهاد ناظر باشد.

تعداد زیادی از پلتفرم‌های آنلاین طلا مجوز ندارند

محمد کشتی‌آرای، رئیس سابق اتحادیه فروشندگان و سازندگان طلا و جواهر تهران: به‌عنوان نماینده فعالان قدیمی صنف طلا با معامله طلا در فضای مجازی مخالفتی نداریم. اما بحث حفظ سرمایه مردم بابت انجام معامله در پلتفرم‌های آنلاین طلا، خیلی مهم است.

طلای آب‌شده از قدیم بین فعالان صنفی و حرفه‌ای معامله می‌شده و اکنون ورود پلتفرم‌های آنلاین طلا به این حوزه موجب نابودی صنف طلا می‌شود.

با افزایش شدید قیمت طلا و موج خریدهای مردم، این ریسک وجود دارد که پلتفرم‌های آنلاین طلا خالی‌فروشی کنند.

پلتفرم‌های آنلاین طلا باید فقط به اندازه موجودی طلا که در بانک کارگشایی دارند، خرید و فروش کنند.

مشکل دیگر این است که تعداد زیادی از پلتفرم‌های آنلاین طلا بدون مجوز در حال فروش طلا به مردم هستند و در آینده برای مردم ایجاد مشکل خواهند کرد چون ضمانتی برای طلاهای آنلاین‌فروشی آنها به مردم وجود ندارد.

هم‌اکنون اتحادیه طلا و رسانه‌ها موظفند به مردم اطلاع‌رسانی کنند که فقط در پلتفرم‌های آنلاین طلای دارای مجوز، خرید و فروش کنند. خوشبختانه در صندوق‌های طلای بورسی، نظارت کامل وجود دارد و مشکلی نداریم اما درخصوص پلتفرم‌های آنلاین طلا نگرانی زیادی داریم.

در معاملات فیزیکی طلا، آنچه موجب کلاهبرداری احتمالی می‌شود، خرید و فروش طلای آب‌شده است که از مردم می‌خواهیم وارد معامله طلای آب‌شده نشوند.

ماهیت فعالیت پلتفرم‌های آنلاین طلا با قانون نظام صنفی، تفاوت بسیاری دارد و به همین دلیل است که بانک مرکزی ورود کرده تا خودش به پلتفرم‌های آنلاین طلا مجوز بدهد و این ساختار را ساماندهی کند.

اتحادیه صنف طلا و جواهر، خرید و فروش طلا در ساعات نیمه شب در پلتفرم‌های آنلاین طلا را تأیید نمی‌کند چون بعد از بسته شدن بازار فیزیکی، نرخ طلا تا بازگشایی روز بعد، مشخص نیست. نظارت بر پلتفرم‌های آنلاین طلا باید در دست بانک مرکزی باشد.