یافتههای جدید نشان میدهد که اِریتریتول (erythritol)، یک جایگزین قند که معمولاً برای افراد مبتلا به چاقی یا دیابت توصیه میشود، ممکن است خطرات غیرمنتظرهای برای سلامتی از جمله آسیب به سلولهای مغزی به همراه داشته باشد.
وبگاه سایتِکدِیلی در گزارشی آورده است:
اریتریتول یک شیرینکننده پرکاربرد است که در تعداد بیشماری از محصولات رژیمی و غذایی ویژه، از بستنیهای کمکربوهیدرات و تنقلات پروتئینی مناسب رژیم کِتوژنیک گرفته تا نوشابههای «بدون قند»، یافت میشود.
با این حال، یافتههای جدید پژوهشگران دانشگاه کلرادو بولدر در آمریکا نشان میدهد که این جایگزین قند پراستفاده ممکن است خطرات غیرمنتظرهای برای سلامتی به همراه داشته باشد. بر اساس این پژوهش، اریتریتول میتواند بر سلولهای مغزی به گونهای تأثیر بگذارد که ممکن است احتمال سکته مغزی را افزایش دهد.
اریتریتول، یک الکل قندی که اولینبار در سال ۲۰۰۱ میلادی توسط سازمان غذا و داروی آمریکا تأیید شد، معمولاً از طریق تخمیر ذرت تولید میشود. این ماده در صدها محصول یافت میشود و به دلایل متعددی محبوب است. تقریباً بدون کالری و دارای حدود ۸۰ درصد شیرینی قند معمولی است و تأثیر کمی بر سطح قند خون یا انسولین دارد.
این ویژگیها، آن را بهویژه برای افرادی که به کاهش وزن، رژیمهای کمکربوهیدرات یا مدیریت قند خون توجه دارند، جذاب میکند؛ اما پژوهش اخیر شروع به آشکارکردن خطرات مصرف آن کرده است.
ارتباط اریتریتول با رویدادهای قلبیعروقی
پژوهش اخیر که روی ۴ هزار نفر در آمریکا و اروپا انجام شد، نشان داد مردان و زنانی که سطح گردش اریتریتول در خونشان بالاتر بود، به میزان چشمگیری بیشتر در معرض خطر حمله قلبی یا سکته مغزی طی سه سال آینده قرار داشتند.
پژوهشگران در آزمایشگاه، سلولهای انسانی پوشاننده رگهای خونی مغز را به مدت سه ساعت در معرض مقداری اریتریتول، که معادل میزان این ماده در یک نوشیدنی معمولی بدون قند بود، قرار دادند.
نتایج نشان داد که این سلولها تغییرات متعددی پیدا کردند که از این قرار است:
- کاهش چشمگیر تولید نیتریک اکسید (مولکولی که باعث شُلشدن و گشادی رگهای خونی میشود)
- افزایش تولید اندوتلین-۱ (پروتئینی که موجب تنگی رگها میشود)
- کاهش شدید تولید ترکیب ضدلخته طبیعی t-PA در سلولها هنگام مواجهه با ترومبین (ترکیب لخته ساز)
- افزایش تولید رادیکالهای آزاد (گونههای اکسیژن فعال/ ROS) که میتوانند به سلولها آسیب بزنند و باعث پیری و التهاب بافت شوند.
به گفته پژوهشگران بهطورکلی، اگر رگهای بدن تنگتر شوند و توانایی بدن در شکستن لختههای خون کاهش یابد، خطر سکته مغزی افزایش مییابد.
آنها خاطرنشان کردند که در این مطالعه فقط از مقدار ماده جایگزین قند استفاده کردیم که در یک وعده استفاده میشود؛ بنابراین، کسانی که روزی چندین وعده از آن استفاده میکنند، احتمالاً با تأثیرات شدیدتری مواجه میشوند.