شناسایی عارضه چشمی دیابت با اسکن شبکیه

به گزارش ایده روز آنلاین پژوهشگران اخیراً در ژورنال Eye and Vision گزارش دادند که به نظر می‌رسد تغییرات اولیه در بافت شبکیه با شروع «رتینوپاتی دیابتی»- عارضه شبکیه چشم ناشی از دیابت که منجر به نابینایی می‌شود- مرتبط است.

آنتونیو فرانسیسکو آمبروسیو، استاد دانشگاه کویمبرا در پرتغال و یکی از این پژوهشگران گفت: «نتایج ما نشان می‌دهد که تجزیه و تحلیل بافت می‌تواند تغییرات جزئی شبکیه را مدت‌ها قبل از اینکه رتینوپاتی دیابتی از نظر بالینی قابل مشاهده شود، آشکار کند.»

رتینوپاتی دیابتی زمانی رخ می‌دهد که میزان بالای قند خون به رگ‌های خونی شبکیه چشم آسیب می‌رساند – شبکیه چشم لایه‌ای از سلول‌ها در امتداد دیواره پشتی چشم که نور را حس می‌کنند و پیام‌های بینایی را به مغز می‌فرستند.

با التهاب، نشت دادن یا بسته شدن رگ‌های خونی شبکیه چشم آسیب می‌بینند و به سلول‌های شبکیه آسیب می‌رسانند و باعث می‌شوند بیماران به تدریج بینایی خود را از دست بدهند.

این پژوهشگران خاطرنشان کردند که متأسفانه اکثر افراد مبتلا به رتینوپاتی دیابتی فقط پس از سال‌ها آسیب دیدن شبکیه و از دست دادن بینایی تشخیص داده می‌شوند.

پژوهشگران گفتند، دلیل این امر این است که تغییرات اولیه مرتبط با رتینوپاتی دیابتی – تباهی سلول‌های عصبی، التهاب و اختلال عملکرد رگ‌های خونی – از طریق اسکن‌های استاندارد مورد استفاده چشم پزشکان قابل تشخیص نیستند.

پژوهشگران برای این بررسی توانایی نوعی اسکن به نام «توموگرافی انسجام نوری» (OCT) را برای ثبت تغییرات اولیه شبکیه در چشم موش‌های آزمایشگاهی مبتلا به دیابت نوع ۲ آزمایش کردند.

توموگرافی انسجام نوری تکنیک تصویربرداری غیر تهاجمی است که از نور بازتاب‌یافته برای ایجاد تصاویر مقطعی با وضوح بالا از شبکیه چشم استفاده می‌کند.

معمولاً از این روش برای ارزیابی ساختار و ضخامت شبکیه استفاده می‌شود، اما تحقیقات قبلی نشان داده است که این اسکن می‌تواند اطلاعات عمیق‌تری در مورد سلامت چشم ارائه دهد.

در مجموع، پژوهشگران بیش از ۸۰ اسکن شبکیه گرفته شده از موش‌های سالم و موش‌های مبتلا به دیابت نوع ۲ را ارزیابی کردند.

نتایج نشان داد که شبکیه موش‌های دیابتی دچار یک سری تغییرات قابل توجه و خاص در بافت شده است.

علاوه بر این، پژوهشگران گفتند که این تغییرات در شبکیه‌ چشم‌هایی رخ داده است که هنوز هیچ التهاب یا نشت رگ خونی نداشته‌اند و این موضوع پتانسیل آنها را به عنوان یک هشدار اولیه برای رتینوپاتی دیابتی نشان می‌دهد.

آمبروسیو گفت: «این رویکرد با ثبت سیگنال‌های ساختاری ظریف در تصاویر توموگرافی انسجام نوری دریچه تشخیصی جدیدی را به روی فرآیندهای اولیه بیماری باز می‌کند. این روش راهی برای شناسایی بیماران پرخطر قبل از بروز آسیب دائمی بینایی ارائه می‌دهد و از درمان زودهنگام و نتایج بهتر پشتیبانی می‌کند.

همچنین به گفته این پژوهشگران این نتایج راه را برای ایجاد ابزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی هموار می‌کند که می‌توانند بر اساس بافت شبکیه موجود در اسکن‌های توموگرافی انسجام نوری رتینوپاتی دیابتی قریب‌الوقوع را جستجو کنند.

با این حال، این پژوهشگران خاطرنشان کردند برای اعتبارسنجی این یافته‌ها در انسان، مطالعات بیشتری لازم است.